ანტარქტიდა ერთადეთი კონტინენტია დედამიწაზე, სადაც არ არსებობს მკვიდრი მოსახლეობა, იქ ჩასული მოსახლეობა კი მხოლოდ დროებით ცხოვრობენ, რადგან იქაური ჰავა და გარემო პირობები ძალიან მკაცრია ადამიანისთვის. ამის გამო ანტარქტიდა ყველაზე ნაკლებად შესწავლილი კონტინენტია. მიუხედავად ამისა, მკვლევარი ერნესტ შეკლტონი ანტარქტიდამ იმდენად დაატყვევა, რომ 1914 წელს ექსპედიცია მოაწყო. იგი იმედოვნებდა, რომ მისი მეთაურობით ჯგუფი მთელ კონტინენტს გადაკვეთდა. ექსპედიციაში გასვლა 1914 წლის 8 აგვისტოს გემი ” ენდიურანსი”პლიმუტიდან გავიდა. ბუენოს-აირესში გაჩერების შემდეგ მან გეზი აიღო ანტარქტიდის ჩრდილო-დასავლეთით მდებარე კუნძულ სამხრეთ ჯორჯიისკენ, საიდანაც შეკლტონმა "ენდიურანსის” ეკიპაჟთან ერთად დაიწო სახელგანთქმული "საიმპერიო ტრანსტრაქტიული ექსპედიცია”. იგი თავიდანვე სირთულეებს გადააწყდა, თუმცა წინ უფრო მეტი დაბრკოლება ელოდათ. 1914 წლის 5 დეკემბერი სამხრეთ ჯორჯიიდან გამგზავრებამდე შეკლტონი გააფრთხილეს, რომ ყინული ნორმასთან შედარებით სქელი იყო, რაც მის გემს ვასელის ყურამდე მიღწევის შაშუალებას არ მისცემდა. მიუხედავად ამისა, შეკლტონი ბედს მიენდო და 5 დეკემბერს ექსპედიციაში მაინც გაემგზავრა. პოლარულმა პაკის ყინულმა "ენდიურანსი” პირველივე კვირას შეაჩერა. მომდევნო რამდენიმე კვირის განმავლობაში კი ყინულის კედლებს გადააწყდა და სვლა შეანელა. მალე შეკლტონისთვის ნათელი გახდა: გემი შეიძლებოდა ყინუში გაჭედილიყო და ყველანი ყინულში მოექცეოდნენ – შესაბამისად, ზამთრის გატარებაც იქ მოუწევდათ. 1915 წლის 18 იანვარი ყინული არ ყოფილა ერთადერთი დაბრკოლება, რომლის წინაშეც შელკოტი და მისი ეკიპაჟი აღმოჩნდნენ. ძლიერი დინებებისა და შტორმების გამო მათ მოდრეიფე გემზე კონტროლი დაკარგეს.1915 წლის 18 იანვარს მოგზაურები ერთი დღის სავალ მანძილზე მიუახლოვდნენ ვასელის ყურეს, მაგრამ წინ ვეღარ წავიდნენ. შემდეგ "ენდიურანსმა” ჩრდილოეთით დაიწყო დრეიფი და 1290 კმ მაიარა, ბოლოს კი პაკის ყინულმა გასრისა უდელის ზღვაში. გრძელი ზამთარი ეკიპაჟმა ყინულკის მოდრეიფე მასების ტყვეობასა და ყინვაში გაატარა. მათ არ შეეძლოთ არც ანტარქტიდაზე გადასვლა არც სამხრეთ ამერიკისკენ ცურვა. 1915 წლის 27 ოქტომბერი 1915 წლის ოქტომბერში ყინულმა ” ენდიურანსის” მსხვრევა დაიწყო . როდესაც გემის კორპუსი რამდენიმე ადგილას გასკდა და წყალი შევიდა, ეკიპაჟმა მისი შეკეთება სცადა მაგრამ ამაოდ. 27 ოქტომბერს შეკლტონმა ყველას უბრძანა გემის დატოვება. მათ მოდრეიფე ყინულის ნატეხზე გადაიტანეს ყველაფერი რაც გააჩნდათ და რისი წაღებაც შეძლეს. ერთ თვეში გემი მთლიანად დაიმსხვრა და ჩეიძირა. 1915 წლის 20 დეკემბერი 1915 წლის დეკემბრისთვის, ანტარქტიკული ზაფხულის მოახლოებისთანავე, ყინულმა დნობა და მტვრევა დაიწყო. შექმნილი ვითარების გათვალისწინებით შეკლტონმა მიიღო გადაწყვეტილება,რადაც უნდა დაჯდომოდათ ხმელეთამდე უნდა მიეღწიათ. მსვლელობა 20 დეკემბერს დაიწყო : ადამიანები რბილ თოვლში იკვალავდნენ გზას და მიათრევდნენ სურსათსა და სამ სამაშველო კანჯოს. ექსპედიციამ გეზი ჩრდილო დასავლეთისკენ აიღო. 1916 წლის 12 აპრილი 1912 წლის 12 აპრილს კანჯოებზე მყოფმა შელკტონმა და მისმა ხალხმა თვალი მოჰკრეს კუნძულ ელეფანტს. მართალია, ანტარქტიდის სანაპირო ზოლის მიღმა განცალკევებით მდებარე ყინულის ამ კლდოვანი კუთხისკენ არ მიემართებოდნენ მაგრამ სხვა გზა არ ჰქონდათ. უკვე 497 დღე გასულიყო მას შემდეგ რაც ხმელეთზე ფახი რა დაედგათ. ეკიპაჟი კუნძულზე დაბანაკდა. 1916 წლის 24 აპრილი შეკლტონ ირამდენიმე დღე ფიქრობდა რა უნდა მოემოქმედა.სხვა გზა არ ჰქონდა შედარებით ახლო პუნქტამდე კანჯომდე მიეღწია. ბოლოს გადაწყვიტა 22 კაცი კუნძულზე დაეტოვებინა და ხუთ კაცთან ერთად გამგზავრებულიყო 1300 კმ-ით დაშორებულ კუნძულ სამხრეთ ჯორჯიისკენ. 24 აპრილს კანჯო სურსათით დაიტვირთა და ექვსი ადამიანი ზღვაში გავიდა. 1916 წლის 10 მაისი შტორმებმა და ძლირმა ქარებმა ნაოსნობა ჯოჯოხეთად აქცია. ფრენკ უორსლის უმცირესი სანავიგაციო შეცდომაც კი იმას ნიშნავდა, რომ სამხრეთ ჯორჯიას ვერ მიაღწევდნენ და ზღვაში დაიღუპებოდნენ, მაგარამ მათ მოახერხეს და 10 მაისს ნაპირზე გადასხდნენ. 1916 წლის 15 მაისი მოგზაურები სამხრეთ ჯორჯიის ჩრდილო-დასავლეთ ნაპიზე გადასხდნენ.ვეშაპმჭრი ბაზა კი ჩრდილო-აღმოსავლეთით მდებარეობდა. შეკლტონმა გადაწყვიტა რომ სამი კაცი ბაზაზე გაეშვა ხოლო სამი ადგილზე დაეტოვებინა. 15 მაისს შეკლტონი უორსლი და კრინი გზას დაადგნენ. 1916 წლის 30 აგვისტო შეკლტონი რამდენიმე ვეშაპმჭრი გემით გაემგზავრა კუნძულ ელეფანტზე. თუმცა ვერ მიაღწია და 30 აგვისტოს ორთქმავალი გემით ხმელეთამდე მისვლა მოახერხა.
წყარო: http://ucnauri.com/
|