ბინგო ჩემი ძაღლის ამბავი.ე. სეტონ-თომფსონი - სხვადასხვა წიგნები - წიგნები - სტატიები და ჟურნალები

განახლებული 6 თემა

ტყის ქათამზე ნადირობა

Marco-Poloპასუხების რაოდენობა: 4114

მტკვარზე თევზაობა

Shamanპასუხების რაოდენობა: 55

სასტენდო სროლა ...

akson777პასუხების რაოდენობა: 200

ბრეტონული ეპანიოლი ep...

gio90პასუხების რაოდენობა: 264

მწყერზე ნადირობა

Marco-Poloპასუხების რაოდენობა: 4148

მოსინის სნაიპერული შაშ...

gelka72პასუხების რაოდენობა: 33

ეს ამბავი 1882 წლის ნოემბრის დამდეგს მოხდა. მანიტობში უკვე ზამ-

თარი იდგა. ნებივრად ვიჯექი სკამზე და ზარმაცად გავიყურებოდი ჩვენი

ქოხის ერთადერთი ფანჯრიდან. გადაღმა მოჩანდა პრერიის ნაგლეჯი და

ბოსლის კუთხე.

მაგრამ ამ ოცნების ბურანიდან მაშინვე გამოვფხიზლდი, როგორც კი

თვალი მოვკარი, როგორ ტყვიასავით შევარდა ბოსელში დიდი რუხი ნადი-

რი, მას კი ფეხდაფეხ მიჰყვა მეორე, უფრო მომცრო, შავი და თეთრი ხალე-

ბით მოხატული ცხოველი.

_ მგელი! _ წამოვიყვირე მე. თოფს ხელი დავტაცე და ძაღლის მისაშვე-

ლებლად გავვარდი.

მაგრამ სანამ მე მივირბენდი, ძაღლი და მგელი ბოსლიდან გამოხტნენ.

მგელმა ცოტა გაირბინა თოვლზე და მოტრიალდა, თავდასაცავად მოემზა-

და. ძაღლი, ჩვენი მეზობლის შოტლანდიური ნაგაზი, გარშემო ურბენდა და

შესაფერწუთს უცდიდა, რომ სცემოდა.

შორიდან ორჯერ ვესროლე მგელს, მაგრამ ავაცდინე და დევნა განახ-

ლდა. წამოეწეოდა გულადი ძაღლი მგელს და სწვდებოდა კანჭში. მაგრამ მა-

შინვე გვერდზე გახტებოდა, რომ აეცდინა მისი მრისხანე ყბები. მგელი ჯერ

თავდაცვით პოზას მიიღებდა, მერე კი ამაოდ ცდილობდა, გავარდნილიყო

აღმოსავლეთისაკენ, სადაც შორს ტყის შავი ზოლი მოჩანდა. აშკარა იყო,

ძაღლი მას ადამიანთა ბინებისაკენ აგდებდა. ბოლოს, როცა მათ ასეთი ყო-

ფით მთელი მილი გაირბინეს, მეც წამოვეწიე. ძაღლს გული მიეცა და გა-

დამწყვეტ ბძოლაში გადაეშვა.

ცხოველები ერთმანეთს ეცნენ და ერთ გორგლად შეიკვრნენ. ძნელი იყო

ამ გორგალში რამის გარჩევა. გავიდა რამდენიმე წამი. გორგალი გაიშალა და

176დავინახე ზურგზე გაშხლართული მგელი და მის ყელში ჩაფრენილი გასის-

ხლიანებული ძაღლი. ახლა უკვე იოლი იყო ბრძოლის დამთავრება და

მგელს თავში ტყვია დავახალე.

როდესაც ამ საოცარმა, უჩვეულო გამძლეობის ძაღლმა დაინახა, რომ

მტერი მკვდარი იყო, ზედაც აღარ დახედა და ძუნძულით გაუდგა თოვლში

გზას თავისი პატრონისფერმისაკენ, რომელიც აქედან ოთხ მილზე იყო.

მართლაც შესანიშნავი ძაღლი იყო. რომ არ მივშველებოდი, მარტოკაც

მშვენივრად გაუსწორდებოდა მგელს. როგორც შემდეგ შევიტყვე, ეს მის-

თვის ჩვეული ამბავი ყოფილა. მიუხედავად იმისა, რომ აქაური, შედარე-

ბით მომცრო, სტეპის ჯიშის მგლები ტანად მასზე გაცილებით ზორბები იყ-

აღფრთოვანებული ვიყავი ძაღლის გამბედაობით და გადავწყვიტე, რა-

დაც უნდა დამჯდომოდა, მეყიდა. მაგრამ ძაღლის პატრონმა ფრენკის გა-

ყიდვა შორს დაიჭირა და მითხრა, თუ გინდა, ლეკვს მოგყიდიო.

რაღაი ფრენკი არ მომყიდეს, ნებით თუ უნებლიეთ, ლეკვზე უნდა დავ-

ყაბულებოდი. ესოდენ სახელგანთქმული მამის შვილი შავი ბალნის ერთი

ბღუჯა ბრძანდებოდა და დათვის გრძელკუდა ბელს უფრო ჰგავდა, ვიდრე

ლეკვს. მასაც სწორედ ისეთი მოწითალო ნიშნები ჰქონდა თავზე, როგორც

ფრენკს. ეს ნიშნები და ცხვირის ირგვლივ შემოვლებული თეთრი რკალი

ჩემთვის ლეკვის მომავალი დიდების საწინდარი იყო.

ლეკვი შევიძინე. ახლა სახელის მოგონებაღა მჭირდებოდა და სახელიც

მოვუძებნე. ბინგო დავარქვი.

ზამთრის მიწურული ბინგომ ჩვენს ქოხში გაატარა. ცხოვრობდა ზარმა-

ცი, ბუთხუზა, კეთილი და ანცი ლეკვის ცხოვრებით. მეტისმეტად ღორმუ-

ცელა იყო და დღითიდღე ზონზროხა და მოუქნელი ხდებოდა. მწარე გა-

მოცდილების მიუხედავად, მაინც ვერ დაიმახსოვრა, ცხვირი შორს დაეჭირა

სათაგურისაგან. მისი ცდა, დამეგობრებოდა კატას, სათანადოდ ვერ შეაფა-

სეს, რის შედეგადაც დამყარდა შეიარაღებული ნეიტრალიტეტი, რომელიც

დროდადრო ომში გადაიზრდებოდა ხოლმე.

ბინგომ ადრე დაიწყო დამოუკიდებელი ცხოვრება. ერთხელაც გადაწ-

ყვიტა, ჯობია, სულაც გადავსახლდე ქოხიდან დაფარდულში ვიცხოვროო.

გაზაფხულზე სერიოზულად მოვკიდე ხელი ლეკვის აღზრდას. ეს საქმე

მე დიდი შრომის ფასად, ბინგოს კი დიდი ტანჯვის ფასად უჯდებოდა. ბო-

ლოს მაინც ისწავლა ჩემს ბრძანებაზე პრერიებში საბალახოდ გაშვებული

ჩვენი ბებერი წითური ძროხის მოძებნა.

როცა ბოლოს და ბოლოს, ბინგო მიხვდა, რას მოითხოვდნენ მისგან, ეს

საქმე შეიყვარა და არაფერი ისე არ მოსწონდა, როგორც ძროხის შინ მოგდე-

ბა. ბრძანების გაგონებისთანავე მხიარული ყეფით გავარდებოდა ხოლმე

პრერიებში. თან მაღლა-მაღლა ხტოდა, რომ დაენახა, სად ბალახობდა მისი

მსხვერპლი. მოჰკრავდა თუ არა თვალს, მაშინვე წინ გამოიგდებდა ჭენებით

177და მხოლოდ მაშინ მიანებებდა თავს, როცა დაფეთებული ძროხა ფრუტუ-

ნით მიიყუჟებოდა ბოსლის ყველაზე შორეულ კუთხეში.

რასაკვირველია, ჩვენ არაფერი გვექნებოდა საწინააღმდეგო, თუ ბინგო

ამ საქმეზე ნაკლებ ენერგიას დახარჯავდა. მაგრამ მას ისე შეუყვარდა ეს ყო-

ველდღიური ნადირობა, რომ ახლა ჩვენს ბებრუცუნა დანის ყოველგვარი

ბრძანების გარეშეც მოარბენინებდა შინისაკენ. ბოლოს და ბოლოს ჩვენი ბე-

ჯითი მწყემსი დღეში თორმეტჯერ მაინც შეაგდებდა ხოლმე საცოდავ ძრო-

ხას ბოსელში. საქმე იქამდე მივიდა, რომ, როცა ლეკვს გაქცევ-გამოქცევის

სურვილი დაებადებოდა ან ორიოდე თავისუფალ წუთს იპოვიდა, ანდა უბ-

რალოდ ფანტაზია მოუვლიდა, მაშინვე თავქუდმოგლეჯილი პრერიებში გა-

ვარდებოდა და ჭენებით მოარბენინებდა ჩვენს საცოდავ წითურძროხას.

თავდაპირველად ამ ამბავს ცუდი თვალით არ ვუყურებდით, ძროხა

სახლიდან შორს ვეღარსად წაეხეტებოდა. მაგრამ მალე დავრწმუნდით, რომ

პირუტყვი შიმშილობდა. გახდა და ცოტასაც იწველიდა. ეტყობა, ეს ნადი-

რობა სულიერადაც მოქმედებდა მასზე, ვინაიდან შეშფოთებული სულ

აქეთ-იქით იყურებოდა და ძაღლის გამოჩენას ელოდა. დილაობით კი ბო-

სელს არ შორდებოდა, თითქოს ეშინოდა საძოვარზე წასვლა, რომ ხელახლა

არ დასხმოდა თავს ძაღლი.

ეს უკვე მეტისმეტი იყო. რა არ ვიღონეთ, მაგრამ ვერაფერი გავაწყვეთ,

ვერ გავუნელეთ ბინგოს ძროხის დევნის სურვილი. ბოლოს და ბოლოს იძუ-

ლებული გავხდით, სულაც აგვეკრძალა მისთვის ეს გართობა. ბინგო ვეღარ

ბედავდა ძროხის მოგდებას. თუმცა მისადმი ძველებურად დიდ ინტერესს

იჩენდა და სანამ პირუტყვს წველიდნენ, ბოსლის კართან იწვა მორკალული.

დადგა ზაფხული და ქინქლებმა გაგვიმწარეს სიცოცხლე. განსაკუთრე-

ბით აუტანელი ის იყო, რომ ქინქლებისაგან გაბეზრებული ძროხა წველის

დროს გამუდმებით იქნევდა კუდს.

ძროხებს, ჩვეულებრივ, ჩემი ძმა ფრედი წველიდა. ფრედი ფიცხი, თანაც

ჩხირკედელა კაცი იყო, რაღაც-რაღაცეების გამოგონება უყვარდა. ახლაც

ძროხას კუდზე აგური გამოაბა და არხეინად დაუწყო წველა, აქაოდა, კუდს

ვეღარ გაიქნევსო. ჩვენ, მართალია, დაგვაეჭვა მისმა დაყენებულმა ცდამ,

მაგრამ აღარ დავუშალეთ.

უეცრად რაღაცამ ყრუდ გაიტყლაშუნა და კოღოების ღრუბელი გააფ-

რთხო საშინელმა წყევლა-კრულვამ და გინებამ. ძროხა ძველებურად არხეი-

ნად იცოხნებოდა, გაცეცხლებული ფრედი კი წამოხტა, დასტაცა ხელი ჯორ-

კო სკამს და ძროხას მოუქნია. გაცეცხლდებოდა, მაშ რა იქნებოდა, ბებერმა

სულელმა ძროხამ გამოუქანა და შიგ ყურში სთხლიშა აგური. სეირის მაყუ-

რებლებმა კი ოხუნჯობა ავტეხეთ და სიცილი დავაყარეთ, სულ გავაგიჟეთ

შემოესმა თუ არა ბინგოს აურზაურის ხმა, იფიქრა, ახლა კი აუცილებე-

ლია ჩემი ჩარევაო, შემოვარდა ბოსელში და მეორე მხრიდან ეტაკა ძროხას.

ვიდრე გონს მოვეგებოდით და რამეს ვიღონებდით, რძე უკვე მიწაზე იყო

მონთხეული. ვედრო და სკამი მილეწილი, ხოლო ძროხა და ძაღლი _ მაგ-

რად მიბეგვილი.

178საცოდავი ბინგო ვერაფრით მიმხვდარიყო, რა დააშავა. კარგა ხანია, რაც

ეს ძროხა ეზიზღებოდა და ახლა, საბოლოოდ აღშოთებულმა, გადაწყვიტა,

გახედვითაც კი აღარ გაეხედა ბოსლის კარისაკენ და თავლაში გადასახლდა

ცხენებთან.

ძროხა ჩემი იყო, ცხენები კი ჩემი ძმისა. თავისი არჩევანით ბინგომ თით-

ქოს უარი თქვა ჩემზე. შეწყდა ჩვენი ყოველდღიური ურთიერთობა. მაგრამ

როგორც კი სერიოზული რამ შეემთხვეოდა, ბინგო ყოველთვის მე მომაშუ-

რებდა ხოლმე და არა ჩემს ძმას. თითქოს ორივენი ვგრძნობდით, რომ ძაღ-

ლი და პატრონი მხოლოდ სიკვდილმა შეიძლება დააშოროს ერთმანეთს.

მწყემსის როლში გამოსვლა ბინგოს ერთხელღა მოუწია, იმავე წლის შე-

მოდგომაზე. კარბერის ბაზრობაზე ძაღლების შეჯიბრება მოაწყვეს. რომელი

ქოფაკიც ყველაზე უკეთ მიაგდებდა ძროხას იმ ადგილას, სადაც უბრძანებ-

დნენ, ჯილდოდ ორ დოლარს მიიღებდა.

ერთმა გაიძვერა ძმაკაცმა მაცდუნა და მეც ჩავწერე ბინგო შეჯიბრებაში

მონაწილეობის მისაღებად. დანიშნულ დღეს, დილაადრიან, ძროხა სოფლის

გადაღმა მინდორში გავაგდე. შეჯიბრი რომ დაიწყო, ბინგოს ძროხაზე მივა-

ნიშნე და ვუბრძანე:

_ გაიქეცი ძროხა მოაგდე!

თავისთავად ცხადია, მე მინდოდა, ძროხა მოეგდო ჩემთან, იქ, სადაც

მსაჯები ისხდნენ.

მაგრამ ცხოველებმა ჩვენზე უკეთ იცოდნენ, რაც უნდა ექნათ. ტყუილად

ხომ არ ვარჯიშობდნენ მთელი ზაფხული. დაინახა თუ არა დანიმ მისკენ გა-

ქანებული ბინგო, მაშინვე გაახსენდა გადარჩენის ერთადერთი იმედი _ ბო-

სელი. ბინგო კი დარწმუნებული იყო, რომ მისი ცხოვრების ერთადერთ მი-

ზანს შეადგენდა, რაც შეიძლება მალე მიეგდო ძროხა იქ. მათ ისე გადაიქრო-

ლეს ის მინდორი ერთიმეორის მიყოლებით, გეგონება მგელი შველს გამოჰ-

კიდებიაო და პირდაპირ გაქანდნენ ბოსლისაკენ, რომელიც ორ მილზე მა-

ინც იქნებოდა. მალე ძროხაც და ძაღლიც თვალს მიეფარნენ. მსაჯებს აღარ

უნახავთ არც ერთი და არც მეორე. ჯილდო მეორე ქოფაკს, ბინგოს ერთა-

დერთ მეტოქეს ერგო.

ბინგოს აღზრდას მე ადრიან გაზაფხულზე მოვკიდე ხელი, მაგრამ ძა-

ლიან მალე თვითონ დამიწყო ჭკუის სწავლება.

ჩვენს ქოხსა და კარბერის დასახლებას შორის, შუა გზაზე, ჩვენგან ორი

მილის მოშორებით, ფერმის საზღვარზე, ბოძი იდგა. დიდი მსხვილი ბოძი

ბორცვზე იყო ჩაგდებული და შორიდან კარგად მოჩანდა.

მალე შევამჩნიე, ბინგო ისე არ ჩაუვლიდა ბოძს, რომ გულმოდგინედ არ

გამოეკვლია. ცოტა ხანში დავრწმუნდი, რომ ამ ბოძის სტუმრები იყვნენ კო-

იოტები და მთელი იმ უბნის ძაღლები.

ჭოგრიტით ვაკვირდებოდი და საშუალება მომეცა, გამეგო საქმის ვითა-

რება, უფრო საფუძვლიანად გავცნობოდი ბინგოს პირად ცხოვრებას.

179პირუტყვთა ურთიერთშეთანხმების საფუძველზე, ეს ბოძი თავისებური

სამისამართო მაგიდა გახლდათ ძაღლების მოდგმისათვის. თავისი გასაოცა-

რი ყნოსვის წყალობით, ყოველ ძაღლს შეეძლო ნაკვალევითა და სუნით იმ-

წუთას გამოეცნო, რომელი ძაღლი იყო აქ ცოტა ხნის წინ. თოვლი რომ ჩამო-

ყარა, სხვაც ბევრი რამ შევიტყვე. როგორც დავრწმუნდი, ეს ბოძი მხოლოდ

ნაწილი იყო სამისამართო მაგიდების მთელი სისტემისა, რომლითაც დაქსე-

ლილი იყო ახლომახლო ადგილები.

მოკლედ, მთელ ამ მხარეში სათანადო მანძილზე განლაგებული იყო სა-

სიგნალო სადგურები. ისინი მონიშნული იყო რაიმე თვალში საცემი საგ-

ნით. შეიძლება ასეთ საგნად გამომდგარიყო სვეტი, ბიზონის თავის ქალა ან-

და სხვა რამ, ოღონდ კი ადგილი ყოფილიყო შესაფერისი. გულმოდგინე

დაკვირვებამ მალე დამარწმუნა, რომ ცხოველებს სიგნალიზაციის მთელი

სისტემა ჰქონდათ. ყოველი ძაღლი ანდა კოიოტი აუცილებლად მოინახუ-

ლებს იმ სადგურებს, რომლებიც გზაზე შეხვდება, რომ შეიტყოს, ცოტა ხნის

წინ ვინ გაიარა აქ. ეს იმას ჰგავს, ქალაქში დაბრუნებული კაცი რომ თავისი

კლუბის წიგნს ჩაათვალიერებს, აბა, ჩემს აქ არყოფნაში კლუბში ვინ დადიო-

ვხედავდი, როგორ მიდიოდა ბინგო ბოძთან, ყნოსავდა, აკვირდებოდა

მის ირგვლივ მიწას. ბალანი აეშლებოდა, თვალები სიბრაზით აენთებოდა,

ღრინავდა და თან ბრაზითა და ზიზღით ფხოჭნიდა უკანა ფეხებით მიწას.

მერე ნელ-ნელა განაგრძობდა გზას, თან შიგადაშიგ უკან იხედებოდა. ადა-

მიანურენაზე ეს ნიშნავდა:

...ღრრრ! აუფ! ისევ ის ბინძური ქოფაკი, მაკ-კარტის ძაღლი ყოფილა!

აუფ! ამაღამ ვუჩვენებ მე იმას სეირს! აუფ! აუფ!»

მეორეჯერ, სვეტს რომ ყნოსავდა, ბინგო უეცრად აღელდა და დაიწყო

კოიოტის ნაკვალევის შესწავლა, თან თავისთვის ბურდღუნებდა. როგორც

შემდეგ მივხვდი, აი, რას ამბობდა:

«კოიოტის ნაკვალევია, ჩრდილოეთის მხრიდან მოდის და ძროხის მძო-

რის სუნი უდის... ჰოო! ბებრუცანა ბრინდლის, პოლუართის ძროხას, ბო-

ლოს და ბოლოს გაუჭიმავსფეხი! ამ ამბის გამოძიება ნამდვილად ღირს.»

ხანდახან ბინგო მოჰყვებოდა კუდის ქიცინს, ურბენდა, ურბენდა გარშე-

მო და მერე ისევ მივარდებოდა ბოძთან, რომ თავისი იქ ყოფნა კიდევ უფრო

აშკარა გაეხადა, _ იქნებ ამგვარად ამბავს უტოვებდა ბრენდონიდან ახალ-

მობრუნებულ ძმას ბილის. ერთ მშვენიერსაღამოს ბილი შემთხვევით როდი

ეწვია ბინგოს და მასთან ერთად გაეშურა ბორცვებისაკენ, სადაც ძმებმა ცხე-

ნის ახალი ლეშით სათანადოდ აღნიშნეს თავიანთი შეხვედრა.

ხანდახან ბინგო ბოძთან ისეთ რამეს გაიგებდა, რაც სულის სიღრმემდე

შეძრავდა ხოლმე. მაშინ ის სირბილით მიჰყვებოდა ნაკვალევს შემდეგ სად-

გურამდე, რომ იქ უფრო ახალი ცნობები შეეტყო.

შემიმჩნევია, ზოგჯერ როგორი ყურადღებით, გულისყურით აკვირდე-

ბოდა და ათვალიერებდა ბოძს, თითქოს საკუთარ თავს ეკითხებაო: .»რაო,

ეს ვიღა უნდა იყოს?..»

ანდა აკვირდებოდა ბოძს და თითქოს თავის გუნებაში ფიქრობდა: «მგო-