რაკი ლაპარაკი პაპებზე ჩამოვარდა, ერთი პაპის ამბავსაც გიამბობთ. ამ პაპას უშიშა ერქვა და კავკასიონის მთებში შეყუჟულ ერთ პატარა სოფელში ცხოვრობდა. აი, როგორი იყო ეს სოფელი: ძირს მდინარე მიჰქუხს ლოდიანებში, მერე შავი კლდეა, იმ შავი კლდის თავზე სოფელია ერთმანეთზე მიტყუპებული სიპითნაშენი ბანიანი სახლებით, ისე რომ კლდისაგან ძლივს გამოარჩევ. სოფლის მაღლა - ღრუბლები, ღრუბლების მაღლა კი - სპეტაკი თოვლით დაფარული ულამაზესი მწვერვალები.

ამსოფლელი კაცები ყველანი მონადირეები არიან. წავლენ უთენია თოვლით დაფარული მწვერვალებისაკენ, წაიღებენ გრძელ, გრძელლულიან თოფებს, ჩაუსაფრდებიან ჯიხვებს და - ბაახ! ბაახ!.. - შემოიდებენ კისერზე საბრალობლად თავგადაგდებულ ჯიხვს და წამოვლენ სიმღერით:

ხომ მოგკალ, ჯიხვო, ტიალო,

სისხლი ხომ გაგადინეო,

ხომ გადაგაგდე კლდეზედა,

რქებზე ხომ დაგაბჯინეო.

რაღა თქმა უნდა, უშიშა პაპაც მონადირე იყო. კარგი მონადირეც იყო. ეს იმაზედაც ეტყობოდა, რომ მისი სახლის კედლები სულ სავსე იყო ჯიხვების ვეებერთელა რქებით. მოკლავდა დიდრქებიან ჯიხვს, ხორცს ამხანაგებს და მეზობლებს გაუნაწილებდა, რქებს კი კედელზე მიაჭედებდა. კარგი მონადირე იყო ახალგაზრდობაშიც და მერეც, როცა ჭაღარა ჭირხლივით გაერია თმაში. მაგრამ ერთ ზაფხულს მუხლების ტკივილი იგრძნო. ჯერ არ გაუტყდა, დავძალავ, გამივლისო. მაინც დასდევდა ჯიხვებს, მაინც ახმიანებდა თავის ლამაზად შეჭედილ გრძელლულიან თოფს, რომელსაც მაჟარს ეძახდა, მაგრამ მუხლების ტკივილმა უმატა, სპეტაკი თოვლით შემკობილი მწვერვალების კალთებზე სიარული კი არა, ბოსელში გასვლაც ეძნელებოდა. და მაშინ დაუძახა თავის შვილს, თოფი იმას გადაულოცა, - შენ იცი, როგორ არ შეარცხვენ ამ სახელოვან მაჟარსო, - თვითონ კი გაიწ-გამოიწია ტალავრის კალთები, მიუჯდა ბუხარს, შემოისხა ბალღები, გამართა ჩიბუხი, ააბოლა და დაიწყო:

- ეე, ბალღებო, ძნელი ყოფილა სიბერე, ტიალიო...

იჯდა მთელი დღეები ბუხართან და უყვებოდა ბალღებს: აქ ამ ჯიხვს დავკარი თოფი და კლდეზე ცალი რქით დაეკიდაო, იქ იმ ჯიხვს მივეცი „ლიშანი" შიგ შუბლში, მაგრამ ჩახმახმა მიმტყუნაო, იმ ხევში ვეფხვი და მე შავიყარენით და შავიბენითო... ბავშვებიც უსმენდნენ და თან სულ ამას ნატრობდნენ, ნეტავი ერთი მალე გავიზარდოთ, რომ ჩვენც მონადირეები გავხდეთ, ჩვენც დავკრათ თოფი ჯიხვებს და ჩვენც შავებათ ვეფხვებსო...

ეს ვთქვით, თუ ჯერ არ გვითქვამს, უშიშა პაპამ თოფი რომ შვილს გადაულოცა? ეს ვთქვით. მაგრამ ჩვენ ისიც უნდა გვეთქვა, რომ ეს შვილი უფროსი შვილი იყო. ის ბავშვები, ბუხართან რომ შემოისხამდა ხოლმე, ამ უფროსი შვილის შვილები იყვნენ. უშიშა პაპას კი სხვა შვილიც ჰყავდა. მას ჯურხა ერქვა, ინჟინერი იყო, სახლებს აშენებდა და იცით, რომელ ქალაქში ცხოვრობდა? ჩვენს საყვარელ თბილისში!

მიუვიდა ამბავი ჯურხას: მამაშენს მუხლები ასტკივდა, სიარული უძნელდება, ზის ბუხართან, შემოუსხამს ბავშვები, აბოლებს ჩიბუხს და ჰყვება: აქ ამ ჯიხვს დავკარი თოფი, იქ ის ჯიხვი წამივიდა და იმ ხევში მე და ვეფხვი შავიბენითო... აიღო შვებულება და ავიდა თავის სოფელში. ხედავს, რომ მამამისი, უშიშა პაპა, მართლაც ბუხართან ზის, შემოუსხამს ბავშვები, აბოლებს ჩიბუხს და ოხრავს:

- ეე, ბალღებო, ძნელი ყოფილა სიბერე, ტიალიო.

ხედავს ამას ჯურხა და ეცინება, ეცინება და ეუბნება უშიშა პაპას:

- არა, მამავ, შენ ჯერ ბებერი არა ხარ, ჯერ ადრეა შენთვის, იჯდე ბუხართან და სწყევლო სიბერე, ტიალი. შენი მუხლების ტკივილი სიბერის ბრალი არ არის. ეგ ან გაგიცივდა, ან რაღაც ავადმყოფობა შეგეპარა. წამოდი ჩვენთან, თბილის-ქალაქში. იქ, ხომ იცი, აბანოები გვაქვს. ისეთი აბანოები გვაქვს, ჩაგსვამთ შიგ და ხელდახელ მოგირჩებაო.

უშიშა პაპას კი უკვე ღრმად მოხუცებულად წარმოუდგენია თავი. უკვე მიჩვეულია ბუხართან ჯდომას და ბალღებთან ლაპარაკს და იუარა, გააქნია თავი და იუარა:

- არა, შვილო, მე ვეღარაფერი მიშველისო.

- რას ამბობ, მამავ, თბილისის აბანო, ვახტანგ გორგასლანის გამართული აბანო, ვერ გიშველის?! აბა, წამოდი და ნახავ მერე, ისევ აედევნები ჯიხვებს და ისევ აახმიანებ თუ არა შენს მაჟარს!

ვახტანგ გორგასლანის სახელი რომ გაიგონა, აქ კი იმედის თვალით ამოიხედა უშიშა პაპამ.

- იქნება მართლა მიშველოს, ვაჟავ, ჰა? იქნება მართლა მიშველოს, ენაცვალოს იმის სახელს უშიშა.

და წამოდგა, დაბერტყა ჩიბუხი, წამოდგა და დაიძახა:

- ა, ხორეშანოო, არ გესმის, ხორეშანოო, ჩემ ახალ ტალავარ გამამიტანეო.

გამოუტანეს ახალი ტანსაცმელი - ათასფერი წვრილი მძივებით მოქარგული ხევსურული სქელი „პერანგი". ჩაიცვა ის პერანგი უშიშა პაპამ, დაიკიდა გრძელი ხანჯალი, მუხლს ქვემო რომ დაჰკანკურებდა მონჯღრეული ბუნიკი, დაიხურა ლეგა ფაფახი და, წავიდეთო.

ჯურხას უნდოდა, ეთქვა: ხანჯალი რაღად გინდა, მამავ, ქალაქში მივდივართ, იქ ყველანი უიარაღოდ დადიანო, მაგრამ ვერ გაუბედა, იცოდა, რომ ამაზე ძალიან გაწყრებოდა უშიშა პაპა. გაწყრებოდა და შეიძლება, შეერისხა კიდეც, - რაებს მიბედავ, ბალღოო. შეიძლება, სულაც უარი ეთქვა წასვლაზე, ამიტომ გაჩუმება არჩია. დალიეს ჟიპიტაური არაყით წამსვლელ-დამრჩომის სადღეგრძელო, გადაკოცნეს ქალ-რძალი და ბალღები, შესხდნენ ცხენებზე და წამოვიდნენ ჟინვალისაკენ. ჟინვალამდე უფროსმა შვილმა ჩამოაცილა, აქედან ცხენები იმან გააბრუნა უკან, თვითონ კი, უშიშა პაპა და ჯურხა, ჩასხდნენ ავტობუსში და რამდენიმე საათის შემდეგ უკვე თბილისში იყვნენ.

თბილისის გოგირდის აბანოების ამბავი თქვენც გეცოდინებათ. ამ აბანოების ამბავი მთელმა ქვეყნიერებამ იცის და თქვენც გეცოდინებათ. გასინჯეს უშიშა პაპა ექიმებმა, გაუსინჯეს მუხლები, ხან მოიღუშნენ, ხან გაეღიმათ. გადააქნიეს თავი, გადმოაქნიეს, ბოლოს კმაყოფილებით დაიქნიეს და მხარზე ხელისდადებით უთხრეს:

- ნუ გეშინია, პაპა უშიშავ, მალე მოგარჩენთო.

აიყვანეს და თბილ, სასიამოვნო წყლით სავსე აბაზანაში ჩასვეს. ცოტა ხანს შიგ დაამყოფეს და ამოიყვანეს, - დღეს ეს გეყოფაო, დანარჩენი ხვალაო. მეორე დღესაც ასევე, აიყვანეს და ჩასვეს აბაზანაში. იქ გუშინდელზე ცოტა მეტხანს ამყოფეს და ისევ ამოიყვანეს, - დანარჩენი ხვალაო. იმ „ხვალასაც" ჩასვეს აუზში და ამოიყვანეს. მერე კიდევ და კიდევ - ჩასვეს და ამოიყვანეს. თან სულ ამას ეკითხებოდნენ:

- როგორაა საქმე, პაპა უშიშავ, იგრძენით ცოტაოდენი შვება თუ არაო.

ცოტაოდენი შვება პირველ დღეებშივე იგრძნო და ლოცავდა ექიმებს და აქებდა თბილის-ქალაქის წყალს.

- ვახტანგ გორგასლანის ნაპოვნია და იმიტომაო. ვახტანგ გორგასლანი, ვენაცვალე იმის სახელსა, სანადიროდ ყოფილა ამ მიდამოებში. დაუკრავს ისარი ხოხბისთვის, წამოსულა დაჭრილი ხოხობი, წამოსულა და ჩავარდნილა ამ წყალში. მოვიდა ვახტანგი, ხედავს, წყალი ცხელია, ხოხობი შიგ ჩახარშულა. მაშინ ბრძანა, ვენაცვალე იმის სახელსა, იყავ ქალაქიო, და აშენდა ქალაქი. გორგასლანის ნაპოვნი წყალი რომ არის, იმიტომ არის ესეთი კარგიო.

- მაშ, იმიტომააო, - ღიმილით უმოწმებდნენ ექიმებიც და ჩასვამდნენ აბაზანაში და ამოიყვანდნენ. თანაც სულ ამას ეკითხებოდნენ: - იგრძენი ცოტაოდენი შვება თუ არაო.

ცოტაოდენი შვება, როგორც წეღანაც ვთქვით, პირველ დღეებშივე იგრძნო, მაგრამ მთლად რომ განკურნებულიყო, თვეზე მეტხანს უნდა ჩაესვათ აბაზანაში, ცოტაოდენ ხანს დაემყოფებინათ შიგ და ამოეყვანათ. ჩვენ კი... ეს არ გვითქვამს, არა, რომ, როცა თბილისში ჩამოვიდა, ოქტომბერი იყო! არ გვითქვამს. ჰოდა, აი, როცა თბილისში ჩამოვიდა, ოქტომბრის ბოლო რიცხვები იყო. გავიდა თვე, თვეზე მეტი და...

- გამიშვით, თავს შემოგევლოთ უშიშა, აღარაფერი მიჭირს. ეხლა ერთი ჩემი ჭაუხის წვერი დავინახო და მეტი არაფერი მინდაო.

მაგრამ ექიმების ხასიათი ხომ იცით, თუ მორჩენაა, კარგად უნდა მოგარჩინოთო, ისე უნდა მოგარჩინოთ, რომ ისევ დაედევნო ჯიხვებსო. და ჩასვამდნენ სასიამოვნო წყლით სავსე აბაზანაში და ამოიყვანდნენ, ჩასვამდნენ და ამოიყვანდნენ.

ამასობაში კი მთაში თოვლი ჩამოყარა. ჩამოჰყვა მწვერვალებს ძირ-ძირ, ჩამოვიდა ხეობებშიც. მოსკდნენ ზვავები. წამოვიდნენ თოვლის უზარმაზარი გუნდები მწვერვალებიდან გრიალით, უფრო გაიზარდნენ, გაიზარდნენ და მერე ზედ გზებზე - ბაახ! ბუუხ! - სკდებოდნენ ბომბებივით. გზები შეიკრა. გავლა აღარ შეიძლებოდა და უკვე სავსებით გამოჯანსაღებული უშიშა პაპა თბილის-ქალაქში ჩარჩა. იჯდა მეხუთე სართულის ფანჯარასთან და ნაღვლიანად იყურებოდა იქით, საითაც თავისი სოფელი და სპეტაკი თოვლით დაფარული მწვერვალები ეგულებოდა. იქიდან ქუფრი ღრუბლები ამოდიოდნენ და იმ ღრუბლებს ესიტყვებოდა, ებაასებოდა.

- მოგიკვდათ უშიშას თავი, გულგოროზებო, მოგიკვდათ უშიშას თავი, რომ ვეღარ გავერიე თქვენში, ვეღარ დაგხედეთ ზემოდანა.

ჯურხა სამსახურში დადიოდა, რძალიც სამსახურში დადიოდა, ბიჭი ჰყავდათ, მეექვსეკლასელი გიგი, ის კიდევ სკოლაში დადიოდა, და იჯდა მთელი დღეები უშიშა პაპა ასე და ელოდებოდა გზის გახსნას...

ვიღაცამ იკითხა, უყვარდა თუ არა უშიშა პაპა გიგისო. უყვარდა, რა თქმა უნდა, უყვარდა, მაგრამ იმდენი დრო აღარა რჩებოდა, რომ მისჯდომოდა და გაერთო - ან თვითონ მოეთხრო, ან უშიშა პაპასთვის მოეყოლებინა რამე. ის სულ დარბოდა. მოვიდოდა სკოლიდან, ისწავლიდა გაკვეთილებს და მერე სულ დარბოდა: ხან კინოში მივდივარო, ხან რაღაც ტექნიკურ სადგურშიო, ხან სადღაც ჩოგბურთის მოედანზეო...

ერთ დღეს კი დაუძახა მამამ და უთხრა:

- შვილო, ხომ ხედავ, ჩვენ, არც მე და არც დედაშენს, წუთით არა გვაქვს მოცლა. კვირაა, მაშინაც ათასი საქმე გვაქვს გასაკეთებელი. ადექი და ეს შენი კარგი პაპა სადმე გაატარეო.

სადაო, სადაო და, ზოოპარკში წაიყვანეო. ნახავს თავის საყვარელ ჯიხვებს და ცოტა გულს მოეშვებაო.

გიგის იმ დღესაც კინოში წასვლა ჰქონდა გადაწყვეტილი, მაგრამ მამას ხათრი ვეღარ გაუტეხა.

- პაპავ, წამოხვალო?

უშიშა პაპას ზოოპარკის ამბავიც გაეგონა. თუკი ჯიხვებს ნახავდა, რატომ არ წავიდოდა! ჩაიცვა თავისი მძივებით მოქარგული პერანგი, დაიკიდა ხანჯალი, დაიხურა ლეგა ფაფახი და წავიდნენ ისა და გიგი. მიდიან ქუჩაში და მთელი ხალხი იმათ უყურებს, უშიშა პაპას უყურებს, რომელსაც ხევსურულად აცვია და გრძელი ხანჯალი ჰკიდია. ისეთი გრძელი ხანჯალი ჰკიდია, რომ მუხლსქვემოთ მოაჩხაკუნებს მორყეულ ბუნიკს - ჩხაკ-ჩხუკ! ჩხაკ-ჩხუკ! უშიშა პაპა კი არაფერს იმჩნევს. არც არაფერი უკვირს - არც მანქანები და არც დიდ-დიდი სახლები. მაღლა რომ იყურება, ეს - სახლებს ზემოთ ღრუბლები მოიგრაგნებიან, მისი საყვარელი მთებიდან წამოსული ღრუბლები, და იმათ შესცქერის, იმათ ესიტყვება ხანდახან.

- მოგიკვდათ უშიშას თავი, გულგოროზებოო.

გიგი კი თან სიამაყეს გრძნობს, ასეთი პაპა რომ ჰყავს, თან კი როგორღაც ერცხვინება. განსაკუთრებით მაშინ ერცხვინება, როცა გოგონები შემოხვდებიან და გაკვირვებით შეაფოფინებენ მშვენიერ თვალებს.

უშიშა პაპა კი ამაყად მიდის, მიდის და მიაჩხაკუნებს ბუნიკმორყეულ გრძელ ხანჯალს...

ზოოპარკში ყველანი ყოფილხართ. ყველამ იცით, რომელი გზა საით მიდის და რომელ გალიაში რა ცხოველებია დამწყვდეული. პირველად თეთრი დათვები არიან. ისინიც, უშიშა პაპა და გიგი, პირველად თეთრ დათვებთან მივიდნენ. ერთი დათვი იწვა, მეორე გადი-გამოდიოდა და ხანდახან გამოიღრენდა ხოლმე ავად. უშიშა პაპამ ხანჯალზე დაიდო ხელი. პირველად ხედავდა თეთრ დათვებს და გაკვირვებით მიუბრუნდა გიგის:

- ე რეებია, ბალღო?!

- თეთრი დათვები, პაპა. შორს, ყინულოვან ზღვებში ცხოვრობენ.

- ნწაჰ! - თავი გააქნია უარის ნიშნად უშიშა პაპამ, - დათვის ემაგსიგრძე კისერი როგორ შეიძლება, თუმცაღა ე ტოტები ნამდვილი დათვებივითა აქვთ. ნამდვილი დათვებიც ხომ არა ჰყავთ, გიგივ? მაჩვენე ერთი, რამდენ ხან არს, თვალი არსად დამიკრავსო.

ნამდვილ დათვებს, ესე იგი, ჩვენებურ წაბლისფერ დათვებს, კარგი ძმაკაცებივით ღიმილითა და ამოძახილებით შეხვდა:

- ოო, ტვლეპიებო, ბობღინებო, ტოტსაოხრენო, რა დაგმართიათ ესა! სადა ხართ გამამწყვდეული ესა!

დათვებმაც, თითქოს იცნესო, მოვიდნენ ახლოს, გალიის რკინებს შავი დრუნჩები მოაჭირეს და დაიწყეს ფშუტუნი და ბობღინი დათვურად.

- მოგიკვდათ უშიშა, ბობღინებო, მოგიკვდათ! რა დანატრებულები იქნებით თქვენს პანტიანებსა! რად გიღირთ, ალბათ, ერთი ფერდაზე დაგორება თქვენებურადა!..

ხომ გახსოვთ, წეღან რა ვთქვით? ჯერ ისედაც მთელი ხალხი უშიშა პაპას უყურებდა და ახლა ხომ გარსაც შემოეხვივნენ. შეჰყურებდნენ პირდაღებულნი და ეცინებოდათ მის ლაპარაკზე. გიგის კი რცხვენოდა და ეწეოდა თავისკენ, ახლა სხვაგან წავიდეთო.

- მაცლიდე, ბალღო, ცოტას კიდევ მაცლიდეო! - და ისევ იწვდიდა ხელს და ისევ ეფერებოდა დათვებს. მერე, ძალიან რომ შეაწუხა გიგიმ, დაემშვიდობა, - აგატანინოთ, კარგად იყავით, ძმებოო, - და გაჰყვა. გაჰყვა, მაგრამ თან თვალი სულ უკან რჩებოდა, სანამ მაიმუნების ოთახში არ შევიდნენ.

მაიმუნების ოთახში ყველა იცინოდა და მხიარულობდა. უშიშა პაპას კი ღიმილიც არ მოსვლია.

- ე რა მურდალი მაიმუნები ყოფილან, ნუ მაყურებინებ, ბალღო, ჯიხვები სად არიან, ჯიხვები მაჩვენეო.

და გიგიმაც იქიდანვე ჯიხვების სანახავად წაიყვანა.

მიდიან ჯიხვების სანახავად და უშიშა პაპას ბავშვივით უჩქროლავს გული.

- აგერო, ისინი არიანო, - უთითებს გიგი.

ხედავს უშიშა პაპა, გალავანია ქვითკირისა, ასე, კაცის სიმაღლე. იმ გალავნის შიგნით კლდეა, კლდესავით რაღაც, ზედ ორიოდე მწვანე ბალახიც ამობზინებულა. ძირში კი ათიოდე ჯიხვი დგას დაღონებული. უყურებს უშიშა პაპა და უარის ნიშნად თავს აქნევს.

- არა, გიგივ, ეგენი ჯიხვებს კი ჰგვანან, მაგრამ ჯიხვები არ არიან. არა, ეგენი ჯიხვები არ არიან. ჯიხვს ეგრე რა დააყენებს, ბალღო! ნამდვილ ჯიხვს ეს გალავანი რას დაიჭერს! ნამდვილი ჯიხვი ორ ამ სიმაღლე გალავანს გადმააფრინდება ზემოდან. დახკრავს ფეხს და გადმააფრინდება. არა, გიგივ, ეგენი ნამდვილი ჯიხვები არ არიან. ან რასა ჰგვანან. შახედვაც კი შაგეზარების, წამო, ნუ მაყურებინებ, წამო, ბალღო, სხვაგანო.

ბევრი არწმუნა გიგიმ, ნამდვილი ჯიხვები არიან, პაპავ, ყველაფერს გეფიცები, ნამდვილი ჯიხვები არიანო, მაგრამ უშიშა პაპამ არაფრით არ დაიჯერა. არ დაიჯერა და, თითქოს ვიღაცას უნდა დაემალოსო, ძუნძულით ჩაირბინა თავქვე; გვერდზედაც არ გაუხედავს, მიაქნევდა უარის ნიშნად თავს, მიძუნძულებდა და მიაჩხაკუნებდა თავის გრძელ ხანჯალს.

- არა, ეგენი ნამდვილი ჯიხვები არ არიან. ნამდვილ ჯიხვებს ეგ გალავანი რას დაიჭერს, ბალღოო!

ჯიხვების შემდეგ სპილო ნახეს, სპილოც არ მოეწონა უშიშა პაპას. არ მოეწონა იმიტომ, რომ უზარმაზარი ცხოველი მათხოვარივით იშვერდა ხორთუმს, დიდი და პატარა შიგ ათას რაღას სჩრიდა და მერე ისიც ხარბად იტენიდა ვეება ხახაში. არ მოეწონა უშიშა პაპას არც აქლემები, არც ჩამოძონძილი აქლემები. არ დაიჯერა, რომ არწივები იყვნენ გამომწყვდეული გალიაში. სვავები, მართალია, ეს ნამდვილი სვავები არიან, მურდალი, მყრალი სვავები, მაგრამ არწივები... არწივის დაჭერა როგორ იქნება, ბალღო! ეგენი, რასაც თქვენ არწივებს ეძახით, თაგვიჭამია ძერებიაო...

იცნო, გაუღიმა, დაუწრუწუნა და დაეხმაურა მგლებსა და ტურებს. ეე, კაცებო, თქვენც ძაან გიჭირთ, გეტყობათო.

ხოლო, როცა ვეფხვი დაინახა და იმ ვეფხვმა სწორედ მაშინ ამოიყმუვლა და გაბრაზებული მოაწყდა გალიის წინა კედელს - გიგივ, ვეფხვიო! - შეჰკივლა საშინელი ხმით, უკან გადახტა და ხანჯალი ქარქაშიდან ამოზიდა. მაგრამ მაშინვე მიხვდა, რომ ვეფხვი გალიაში იჯდა და ვერაფერს დააკლებდა. ვეფხვი მაჯის სიმსხო რკინისმანებიან გალიაში იჯდა, ვერაფერს დააკლებდა. და იდგა სახეგაბადრული და მხოლოდ ამასღა იძახდა მოწონების ნიშნად:

- ოხ-ო-ოხ-ხო!.. ოხ-ო-ხო-ხო-ხო!..

მაშინ კი, როცა გიგიმ ხელი მოჰკიდა და სხვა გალიისკენ მიახედა, აგერ, ლომიო, ორი ნაბიჯი გადადგა გვერდზე, რაღაც ნაცრისფერმა გადაჰკრა სახეზე, მერე ნელ-ნელა მოიხადა ფაფახი, ხელის კანკალით დაუშვა ძირს და ასე დარჩა.

ლომი გაქვავებულივით იწვა, თავი გოროზად აეწია მაღლა და, კოპებშეკრული, გაყინული ყვითელი, ნაღვლიანი თვალებით იყურებოდა შორს.

და, აი, კიდევ რა დაინახა უშიშა პაპამ: გალიების წინ თეთრხალათიანი ქალი მოდის. მოდის, მოლაყუნებს, ხელში იატაკის საწმენდი ჯოხი უჭირავს. გაჩერდება ლომის გალიასთან, შეჰყოფს იმ ჯოხს რკინის მანებშორის და წაჰკრავს ლომს ფერდში. თან რაღაცას უყვირის:

- ვსტავაი, ვსტავაიო!

- რას შჩადი, ჭკუათხელო დიაცო! - დასძახა უშიშა პაპამ ქალს, სწვდა იმ ჯოხს, გამოსტაცა, დაუკრა ფეხი და გადაუტეხა ორად.

იმ „ჭკუათხელმა დიაცმა" ყვირილი მორთო. დასტაცა ხელი გატეხილ ჯოხს და შეუტია უშიშა პაპას. უშიშა პაპამ ფარივით იფარა ხელში შერჩენილი ჯოხის ნახევარი. ატყდა ბავშვების ღრიანცელი. დაეჭიდა გიგი კალთაზე. მოირბინეს დიდებმაც, მერე მილიციელებმა და... ძლივძლივობით გააშველეს უშიშა პაპა და ის ქალი, გააშველეს და მილიციაში წაიყვანეს. წაიყვანეს სხვებიც, მოწმეები, ბავშვების ჟრიამულში, დიდების სიცილ-ხარხარში.

მილიციაში უფროსი მილიციელი დახვდათ. იმ უფროსმა მილიციელმა ყველანი დასხა, დააწყნარა, თვითონ მაგიდას მიუჯდა, კალამი მოიმარჯვა და უშიშა პაპას ჰკითხა: რატომ დაუმტვრიე, უშიშა პაპავ, თეთრხალათიან ქალს იატაკის საწმენდი ჯოხი, რა დაგიშავაო.

- რა დამიშავაო!.. - გაუკვირდა უშიშა პაპას. - მე რა უნდა დამიშავოს?! ე ბალღებს დაუშავა, მაგას რომ უყურებენ. სხვებს დაუშავა, თორემ მე... მე მაგან რა უნდა დამიშავოსო. მაგ ჭკუათხელმა დედაკაცმა კარგისა და ავის ყადრი არ იცის. კარგს რომ პატივით უნდა მაექცეს, არ იცის; კარგი კი სულ ერთია, რაც იქნება - ადამიანი, ბალახ-მცენარე, ფრინველი თუ ოთხფეხი. ლომი მაიმუნი ხომ არ არის, ჯოხი უჩხიკინო წამუწუმ! ლომი ლომია, გმირთა გმირი, ვაჟკაცთა ვაჟკაცი. გალიაში ჯდომა არ ეყოფის, რომ ახლა ჭკუათხელმა დედაკაცმა ჯოხით არ უჩხიკინოს! ეგეთ მაქცევას, მახკალით, ის ურჩევნის, მახკალით, ის ურჩევნის ლომსაო.

აი, თურმე რეები უფიქრია, უშიშა პაპას!

მაგრამ ნუ გეშინიათ, პატარებო, უშიშა პაპა მაინც არ ჩაუსვამთ ციხეში. უშიშა პაპაც გაუშვეს, თეთრხალათიანი ქალიც, გიგიც და ყველანი. მხოლოდ ეგ იყო, რომ ამ დღის შემდეგ გიგის უშიშა პაპა აღარსად წაუყვანია, ეშინოდა, ვაითუ კიდევ ჩაიდინოს ასეთი რამეო.

და უშიშა პაპაც იჯდა მეხუთე სართულის ფანჯარასთან, გაიყურებოდა იქით, საითაც თავისი სოფელი და ჭაუხი ეგულებოდა, და ელოდა, როდის გაიხსნებოდა გზა.

ბოლოს და ბოლოს, გზაც გაიხსნა. უშიშა პაპა თავის სოფელში დაბრუნდა. და, ამბობენ, კიდევ დიდხანს, დიდხანს ახმიანებდა ჭაუხის კალთებს თავისი გრძელლულიანი მაჟარი თოფითო.

ის ამბავი კი, რაც ქალაქში გადახდა, მთელ მთას მოედო. ვიღაც ლაზღანდარა ბიჭებმა ლექსიც გამოუთქვეს და ამ ლექსს დღესაც დამღერიან ხოლმე ჩონგურზე:

უშიშა ქალაქს წავიდა,

ნახა სამხეცის ლომია,

ლომის გულისად დიაცსთან

მაგარ მაუხდა ომია.

უშიშა გამაჰქცევია,

თან დიაც გამასდგომია.

ეს ლექსი ხშირად თვითონ უშიშა პაპასთვისაც გაუგონებიათ, მაგრამ უშიშა პაპას მხოლოდ გასცინებია და არაფერი უთქვამს. არაფერი უთქვამს იმიტომ, რომ ამ ლექსს ლაზღანდარა ბიჭები მღეროდნენ თავის გასართობად, ლაზღანდარა ბიჭების სიმღერა კი, ეს თქვენც გეცოდინებათ, პატარებო, მაინცდამაინც დიდად არ ფასობს არსად.