დამატებულია (03.10.2011, 17:08:07)
---------------------------------------------
ძაღლების აღნაგობა და ანატომია
ძაღლი მეძებარი ცხოველია, ამტანი, მომთმენი, ჭკვიანი და სწრაფი. ის, უპირველეს ყოვლისა, სოციალური არსებაა, განსხვავებით კატისგან, რომელსაც მარტოსულობა ახასიათებს.
შეგრძნებები
ძაღლს იგივე შეგრძნებები აქვს, რაც ადამიანს, მაგრამ, მისი შეგრძნებები სიძლიერით ბევრად აღემატება ადამიანისას. ეს იმიტომ, რომ ჩვენსა და მათ წინაპრებს სხვადასხვა მოთხოვნილებები ჰქონდათ.
ყნოსვა
ძაღლებს შესანიშნავი ყნოსვა აქვთ. მართალია, ყნოსვითი შეგრძნება ძაღლის სხვადასხვა ჯიშს განსხვავებული აქვს, მაგრამ ყველა მათგანის ყნოსვა გამორძეულია და ჩვენსაზე დაახლ. მილიონჯერ (1 000 000) ძლიერია… მხოლოდ გველთევზასა და პეპელას აქვთ ძაღლზე უკეთესი ყნოსვა. საფრანგეთსა და იტალიაში ძაღლებს, ერთერთი მცენარის, Truffle Fungus-ის საპოვნელად იყენებენ, რომელიც მიწის ქვეშ 30სმ სიღრმეზე იზრდება, ხოლო ნიდერლანდებსა და დანიაში მათ გაზის გაჟონვის ადგილის აღმოჩენაში იხმარებენ. ნებისმიერი ძაღლი უფრო მგრძნობიარეა, ვიდრე ყველაზე დახვეწილი სუნის საზომი მოწყობილობა, ამიტომ, ბევრ ჯიშს ასაფეთქებელი ნივთიერებების, ნარკოტიკებისა და ადამიანების საძებრად იყენებენ.
როგორ ახერხებენ ძაღლები ამას?
სუნი შედგება განსაკუთრებული ქიმიური ნივთიერებების მოლეკულებისგან. როცა ეს მოლეკულები ცხვირის შიგნით არსებულ სპეციალურ ყნოსვის მემბრანას მოხვდება, ნერვულ იმპულსებს “სუნის ინფორმაცია” ტვინის განსაკუთრებულ ნაწილში გადააქვს. ყნოსვის მემბრანები ძაღლს უკეთესად აქვს განვითარებული, ვიდრე ადამიანს. ზრდასრული ადამიანის ცხვირში ყნოსვის არეალი დაახლოებით 3 კუბური სანტიმეტრია, ძაღლის დრუნჩში კი საშუალოდ 130 კუბურ სანტიმეტრს აღწევს. ყნოსვის ამ ორგანოს ნაკეცები აქვს ცხვირში შემავალი ჰაერის გასაფილტრად. ამ ფუნქციის შესასრულებლად ძაღლებს გრძელი დრუნჩი განუვითარდათ (გამონაკლისია ბოლოხანს გამოყვანილი “ხელოვნური” ჯიშები). ასევე, ძაღლის ყნოსვით მემბრანაში ბევრად უფრო მეტი მგრძნობიარე უჯრედია, ვიდრე ადამიანისაში. ჩვენ, ადამიანებს, 5 მლნ მგტძნობიარე უჯრედი გვაქვს, ტაქსას – 125 მლნ, ფოქსტერიერს – 147 მლნ და გერმანულ ნაგაზს – 220.

ძაღლს ყნოსვაში დრუნჩის სველი წვერი ეხმარება: ის ხსნის ჰაერში მოფარფატე მოლეკულებს, აკავშირებს მათ ყნოსვის მემბრანასთან და ძველი სუნის ნარჩენებს აქარწყლებს. პიგმენტიც მნიშვნელოვანია ყნოსვაში, თუმცა მისი მუშაობის სისტემა ნათელი არ არის, ვინაიდან პიგმენტი მგრძნობიარე უჯრედებში კი არა, მათ სიახლოვესაა. მიუხედავად ამისა, მაინც მიიჩნევენ, რომ ძაღლის მუქი ფერის ნაზალური მემბრანები და შავი პიგმენტი დრუნჩში შეიძლება გარკვეულ როლს თამაშობდეს ძაღლის ყნოსვით შეგრძნებაში. მეძებარი ძაღლები ადამიანებს ოფლის სუნით ცნობენ. ადამიანის ოფლის სუნი ისევე უნიკალურია, როგორც თითის ანაბეჭდი. ძაღლს შეუძლია იგრძნოს ადამიანის “ყნოსვითი იმიჯი”. აგრეთვე, მას აქვს სუნის სხვადასხვა გამოვლინების დედუქციის უნარი, რაც შესაძლებლობას აძლევს, რამდენიმე მეტრზე გაჰყვეს კვალს, დააფიქსიტოს იმიჯის ცვლილება და იმასაც მიხვდეს, რა გზით მიდიოდა ადამიანი.
გემო
გემოს შეგრძნება ძაღლს ადამიანთან შედარებით ნაკლებად აქვს განვითარებული. შეიძლება იმიტომ, რომ ადამიანის ვეგეტარიანელი წინაპრისგან განსხვავებით, ძაღლები ხორციმჭამელები არიან , რომელიც მსხვერპლს შორ მანძილზე მისდევენ და იმის ჭამას უნდა დასჯერდნენ, რასაც მოინადირებენ.
სირბილი
კარგად ცნობილი ფაქტია, რომ ავაზა ხმელეთზე მცხოვრები უსწრაფესი ძუძუმწოვარია, რომელიც 129 კმ/სთ–მდე სიჩქარეს ანვითარებს (წინა პოსტზე შეცდომა მქონდა). ძაღლის ოჯახის სწრაფი წარმომადგენლები მას ვერ შეედრებიან, თუმცა მგლები დაახლოებით 56 კმ/სთ სისწრაფით დარბიან. სალუკი და გეიჰაუნდი (ძაღლის ჯიშები), რომლებიც საგანგებოდ “მორბენლებად” არიან გაწვრთნილები, 70 კმ/სთ სიჩქარესაც აღწევენ, ასევე რუსული მწევარი 97 კმ/სთ სიჩქარით დარბის.
წყარო:ucnauri.com