ძველად ინგლისში, ნადირობა მხოლოდ არისტროკატიის წამომადგენლებისათვის იყო ხელმისაწვდომი, ამიტომ ძველი ინგლისური თოფები იყო მხოლოდ ერთლულიანი, არისტროკრატი როცა სანადიროდ მიდიოდა, მას თან ახლდა ხელქვეითი რომელიც იარაღს ატარებდა, გასროლვის შემდეგ დაცლილ თოფს ხელქვეითს აწვდიდა დასატენად, ხოლო მეორე დატენილ თოფს თავად ისროდა, მოგვიანებით პირველი ორლულიანი თოფი გერმანიაში საყოველთაო ნადირობისათვის (კონტინენტზე დაბალი რანგის ხალხიც ნადირობდა და მათთვის ხელსაყრელი იყო ორი ვაზნა ერთ თოფში) შეიქმნა და გავრცელდა კონტინენტზე, შემდეგ უკვე ბრიტანეთშიც.
ანალოგიური ისტორი აქვს ბრიტანულ მაძებრებსაც, ბრიტანული მაძებრები გამოყვანილი იყო მხოლოდ ნაბულისათვის, ნაბულზე ფრინველის ამოყვანისათვის, ხოლო მოტანისათვის განკუთვნილი იყვნენ რეტრიველები, რომლებთანაც ერთად ანადირებდნენ მაძებრებს (სეტერებს და პოინტერებს), მაძებრები თავიანთი ყნოსვით და ჩვეული სვლით ადვილად აგნებდნენ ფრინველებს, ამოფრენილს მონადირე კლავდა და რეტრივერს მოქონდა, რამოდენიმე ძაღლის ერთდროულად შენახვა მხოლოდ წარჩინებულ ბრიტანელ ჯენტლმენებს შეეძლოთ.

ლავერაკი - ბრიტანელი არისტროკატიის სათაყვანებელი ძაღლი, მხოლოდ ნაბულისთვის იყო გამოყვანილი, ასე ვთქვათ შავ საქმეს არ აკეთებინებდნენ. აღნიშნული თვისება დღევანდელ ლავერაკებსაც შერჩათ, ხშირია შემთხვევა როცა ლავერაკი უარზეა ნანადირები მოიტანოს, თუმცა სწორი მიდგომით და დაჟინებული წვრთნით ლავერაკები უკეთესად ეჩვევიან მოტანას ვიდრე კონტინენტალური მაძებრები, კონტინენტალურები ხშირად აფუჭებენ ნანადირევს. როგორ მივაჩვიოთ ლეკვი აპორტირებას.

თუ გინდათ რომ ლეკვი ჯანმრთელი და ხალიასიანი იყოს, კვებასთან ერთად აუცილებელია გასართობიც, სამოძრაო ქონდეს, ამიტომ ხშრია შემთხვევა როცა ლკვებს თავსისი საყვარელი სათამაშო აქვთ, სწორედ ამ საყვარელი სათამაშოს დათმობის სწავლით უნდა დავიწყოთ, ვხედავთ რომ ლეკვი თამაშობს, მივუახლოვდეთ და გამოვართვათ სათამაშო, თუ გაგვიძალიანდა და არ დათმო არ წავართვათ, თორემ ამას ის თამაშად აღიქვამს და მერე სულ ჯიკა-ჯიკავში იქნება და დაველოდოთ მეორე შანს როცა თვითონ მოისურვებს დათმობას, თუ დაგვითმო, შევაქოთ და დავასაჩუქროთ, დავუყვავოთ, შემდეგ ოტახში თამაშისას გადავუგდოთ, როგორც კი აიღებს დავუძახოთ, მე მაგ.: ვაძლევდი და ვაძლევ ბრძანებას მომე, მკვეთრია და მოკლე, ლეკვისთვის აღქმადი. თუ მოიტანს შევაგებოთ იმ ხელით სასუსნავი რითითაც გამოართმევთ და ა.შ. ხშირად, ყოველ დღე, ყოველ თამაშზე, როცა დავრწმუნდებით რომ დახურულ სივრცეში (ოთახში) ლეკვი კარგად აკეთებს აპორტირებას ყველაფერი ეს დავიწყოთ მინდორში ან სპორტულ მოედანზე, სადაც სხვადასხვა სულია, ხმაური, ვიღაც დადის, ვიღაცის ძაღლი ყეფს და ა.შ., ვარჯიშს მიეციტ თამაშის ფორმა, თუ გადაგდებულ ნივთი ძაღლმა აიღო და თქვენკენ მომავალი სხვა რაღაცით დაინტერესდა, ნუ მიხვალთ მასთან, მოთხოვე თავად მოიტანოს, თუ მოიტანა და გვერდზე გაიქცა რანაირად არ გამოეკიდოთ, ის იფიქრებს რომ თამაშობს, პირიქით მოშორდით და გაუმეორეთ ბრძანება, ბობო-ბოლო მოვა და მოიტანს დაასაჩუქრეთ, თუ ეს ასე არ მოხდა, რაც არც თუ ისე იშვიათია ხვადის შემთხვევაში, მაშინ ავღოთ 20-25 მეტრიანი თოკი, რაც შეიძლება მსუბუქი, და ძაღლი ვაიძულოთ აპორტირება, თუ ნებისყოფას გამოვიჩენთ და ნერვებს არ ავყვებით, 7-10 დღის ვარჯიშის შემდეგ, ლეკვი უკვე ძალდატანების გარეშე მოიტანს.
საფრთხე - ხშირია შემთხვეა როცა ლეკვი მაგალითად ბურთს კარგად უკეთებს აპორტს, ხოლო ჯოხს ან სხვა საგნებს ან იგნორირებას უკეთებს ან არასრულ აპორტს, ან პირიქით აიღებს თუ არა ეგერე გარბის შორს სათამაშოდ, ამიტომ სასურველია აპორტირებისას ერთი და იგივე სათამაშოთი არ ავარჯიშოდ, ხშირად შეცვალეთ სათამაშო, წონის და ფორმის მიხედვით, აიძულეთ ლეკვი ყველა ფორმის და ყველას ზომის თუ წონის სათამაშოზე ერთნაირად შეასრულოს ბრძანება.
საფრთხე #2 - ზემოთ ვახსენე სიტყვა ჯიკავ-ჯიკავი, თუ ლეკვი ამ საქმეს მიეჩვია, ხშირად იწყებს აპორტის საგნის ღეჭვას, რაც ნადირობეიასა შესაძლოა კატლეტად ქცეული ნანადირევი მივიღოთ, ნუ დამწუხრდებით ისევ მოთმინება და მხოლოდ მოთმინება, და ცოტაოდენი ეშმაკობა, ხის ტოტზე დააჭედეთ ლურსმები ისე რომ ბასრი წვეტიანი მხარე გარეთ გამოუვიდეს, შემოახვიეთ ნაჭერი ისე რომ ძაღლი რომ ყბას მოუჭერს ლურსმანი იმდენად შეერჭოს რომ არც ესიამოვნოს და არც დაშავდეს, ასეთი ნივთის აპორტირებით მას გადააჩვევთ ღეჭვას, და თქვენი ნანადირებიც გადაურჩება კატლეტად გცევას

არასოდეს არ ცემოთ თქვენი აღსაზრდელი ხელით, თუ საცემია წკეპლა იქონიეთ და იმით ცემეთ, ხელიზე არ დაგიშინდეთ, ჯობია მისთვის თქვენი ხელი იყოს, როგორც დამპურებელი, მომფერებელი, ხოლო წკეპლა დასჯის იარაღი, ამ შემთხვევაში თქვენი ძაღლი ყოველთვის იდიალურად შეასრულებს აპორტს

ყოველთვის უნდა ხალისობდეს ლეკვი ყველა ბრძანებაზე.....

ბრძანება’’დაჯექ’’ შემდეგ არის ბრძანება დაწოლაზე, ქართული ენა რთულია ერთი ტონალობიასაა სიტყვა დაჯექი და დაწექი, ალბათ ვიცით რომ ძაღლები ტონალობით აღიქვამენ ბგერებს და მერე ადებენ შინაარს, ამიტომ მე დაწოლაზე ინგლისურად ვეუბნები ’’დაუნ’’
ეს ასე უნდა გააკეთოთ მაჯვენა ხელით ქვედა ყბის ქვეშ, აშენიკით გიჭირავთ ლეკვი და ბრძანებაზე ’’დაუნ’’ მარჯვენა ხელს გასწევთ წინ, ხოლო მარცხენა ხელით მხრებზე აწვებით(ეს ერთდროულად) და აიძულებთ ლეკვს დაწვეს, მოკლედ აქაც მოტმინება მუდმივი ვარჯიში და ესეც ხელმისაწვდომი შედეგია.

შემდეგია აპორტირება: ამის შესახებ იხილეთ პოსტი ამ თემაში #13
აღზრდის პერიოდში ძალიან ბევრი უნდა ეკონტაქტოთ ლეკვს, უნდა ესაუბროთ, აუცილებელია სოციუმთან კონტაქტი, სოციუმი: უცხო ძაღლები, უცხო ადამიანები, ავტომობილები და ა.შ.
გზაზე გადასასვლელთან აუცილებლად ჯერ ბრძანების ტონით სიტყვა’’მანქანა’’, შემდეგ დასვით ლეკვი მაქანა რომ გაივლის, ბრძანებით წინ გადადით, ეს მარტივი ბრძანებები აარიდებს თქვენს ლეკვს უბედურ შემთხვევებს

გაგრძელება იქნება

დამატებულია (07.06.2009, 00:50:51)
---------------------------------------------
კითხვები მეც მაქვს ირლანდიური სეტერის და დრატხაარის ლეკვი მყავს და თოფის ხმას ვერ შევაჩვიე ვერაფრით მწყრები ვუყიდე და ვანახე, მარა ვერც მაგით დავაინტერესე. დგას და ლოკავს მარტო "ზატო" წიწილებს უკეთებს "სტოიკას" შეგშურდება რა მგონი არაფერი გამოვა მაგისგან

დამატებულია (07.06.2009, 11:59:52)
---------------------------------------------
xedos, ორი ლეკვი გყავს თუ ერთი ნაჯვარი ლეკვი?
რაც შეეხება სიტყვებს --არაფერი გამოვა მაგისგანო-- ეგ თავიდანვე გამორიცხე. ძაღლს ყნოსვის გარდა ყველაფერს ვასწავლითო - ეგრე გაიძახიან ცნობილი კინოლოგები.
შუფთა სისხლის გყოლოდა უკეთესი იქნებოდა ჩემი აზრით , ეხლა ერთ ამბავს მოგიყვები რომელიც პირადად შემემთხვა- 200$ლეკვი ვიყიდე პოინტერის , 6 თვე ვაგროვებდი მაგის ფულს , კაი დართვა იყო ექსპერტების ასრით და ერთერთი ცნობილი მუშა ხაზის რაც მთავარია, ვფიქრობდი თავს გადავყვები და ესე ვიზავ და ასე ვიზავ თქო, მაგრამ გეგმები წყალში ჩამეყარა, ჯერ კუდსე მესამე მალასე ჩაუტყდა და მანკი გამოავლინა, ეგრევე მოხსნეს საგამოფენო კანდიდატურიდან , აღარც პასპორტი და აღარც გამოფენა - გამოცდები.კარგი მე მაინც ვინადირებთქო და შევუდექი გეშვას... თოფის ხმაზე კი არა დანახვაზე გარბოდა და საათობით ვეზებდი.ისეთ მწყერზე წავიყვანე რო ფეხი დააბიჯა ზედ , მაგრამ არანაირი რეაქცია, თან მეც გამოუცდელი ვიყავი შედარებით , სიფიცხეც გამოვავლინე და ამის უფრო გავირთულე საქმე. ის წელი ხო მშრალად გავატარეტ , ვერაფერი იმედის მომცემი შედეგებით, მაგრამ თავი არ დავანებე, წავიკითხე რისი წაკითხვაც შეიძლებოდა , წკუას ვეკითხებოდი გამოცდილ მონადირეებს , და ბოლოს მაინც დავაგეშე, 42 წაყვანაზე გამიკეთა პირველი ნაბული, მას მერე დაიწყო და დაიწყო.....ეს იმითომ მოგიყევი რო ხელი არ ჩაიქნიო , არც მე ჩავიქნიე და გურიაში 10 მაგარი ძაღლი თუ იყო ერთი ჩემი პოინტერიც იყო მათ შორის,. პირველ რიგში თოფის ხმას და თოფს მიაჩვიე. მე ესე ვაკეთებდი. გადახსნილ თოფს ან გილზებს მიწაზე დავალაგებდი , მათ შორის ძაღლის ულუფას ვდგამდი , ძაღლი იძულებული იყო ეჭამა ესეთ სიტუაჩიაში--ამით თოფი შიშთან და ხმაურთან აღარ ასოცირდებოდა, ის საჭმელთან იყო უკვე კავშირში და ძაღლისთვის თოფი და გილზების დანახვა უკვე საჭმლის მირთმევას გულისხმობდა, ეგ პირველ ეტაპზე, შემდეგ უკვე ხმაურზე მიჩცევაზე უნდა გადახვიდე, ჭამის დროს უნდა იხმაური თან ხმამაღლა უნდა ეფერო ძაღლს. ( შეგიძლია რაიმე საგანიკონსერვის კოლოფი ურთყა რამეს ჟერ დაბაკლ ხმაზე , შემდეგ დროთა განმავლობაში გააძლიერე ხმაური, კაფსულებზე გადადი და ბოლოს თოფის სროლაზეც- დაიწყე დაბალი ზარიადებით და ნელნელა მოუმატე.ეგ პროცესი დაახლოებით 2 თვეში შეასრულე. არ იჩქარო მთავარია, ბუნებაში სიარულს შესაბამისად მოამატებინე და იქ აც გაიმეორე თოფის გასროლები თან სასუსნავი არ დაგავიწყდეს ყოველი გასროლის შემდეგ ძაღლისთვის. ამას რო მორჩები შემდეგ გეშვაზე გადადი და არა მგონია რამე წინაარმდეგობები შეგხვდეს, მაგაზე მერე გავაგრძელებ ჯერ ამით დაიწყე. ხო კიდე მე მთლად ნუ დამიჯერე სხვასაც კითხე, - პროფესიონალი უკეთ გირჩევს რა და როგორ გააკეთო.

მეორე რიგში, არ არის სწორი როცა ვყოფთ მონადირე ძაღლის დაგეშვას აღზრდას, დაგეშვა აღზრდის ნაწილია, თუ ლეკვი აღზრდილი არ არის, მის მონადირეულ თვისებებს ვერანაირად ვერ გამოყენებ
ამიტომ მე ასე ჩამოვაყალიბებდი, ის რაც სისხლში აქვს ძაღლს გინდა მდევრებს გინდა მაძებრებს, სწორი აღზრდით ხდება მისი მონადირეული თვისებების მართვა, სწორედ ეს არის დაგეშვა
მეტი არაფერი
მაგრამ ისე არ გაიგო რომ მდევარს თუ სავარძელზე გაზრდი, დამჯერე იქნება, ეცოდინება ყველაფერი და კურდღლის კვალზე არასოდეს დააყენებ, ეგეტი ძაღლი ვერასოდეს ვერ ინადირებს
უნდა აღზარდო და ატარო მინდორში და ტყეში და ა.შ.

თუმცა რის დეტალები როგორ უნდა დაიწყო დაგეშვა რა ცხოველზე თუ რომელ ფრინველზე,
ამიტომ დააზუსტე რა ჯიშის ძაღლის დაგეშვა გაინტერესებს

Flagman, ყველამ ვიცით რომ ფრინველზე ნადირობის სეზონი იხსნება მწყერზე ნადირობით, მერე ტყის ქათამი, კაკაბი, ხოხობი, და სრულდება იხვით

თითოეულ ფრინველს ქცევის თავისი წესი აქვს ამიტომ ძაღლი, თუნდა უკვე წინა სეზონზე ’’პროფესორად’’ მონათლული, აუცილებლად უნდა მოვამზადოთ ყოველი სეზონისთვის, მომზადება იწყება გაზაფხულზე (სეზონი მთავრდება მარტში, აპრილის ბოლოს უკვე მწყერი შემოდის), ეს იგივე დაგეშვაა, ოღონდ უფრო მარტივი რადგან შეხსენებაა ძაღლისთვის
იხვზე ნადირობისას ძაღლი ძირითადად მონადირესთან ზის და სროლის შემდეგ იწყებს დაჭრილი(პადრანკას რომ ვეძახით ქართველები) იხვის ძებნას და მოტანას, ე.ი. ეცვლება ნირი ძებნის, ელოდება ნანადირევს, ხოლო სხვა ფრინველზე პირიქით ეგ ეძებს და მონადირე ელოდება სასროლ მომენტს, ამიტომ არის გაზაფხულზე აუცილებელი თუნდაც ’’პროფესორი’’ ხელახალი ნაბულზე გაყვანა, დაგეშვა

ძაღლი სანამ ნადირობს სულ უნდა გეშო

გინდა დაგეშო შენი ძაღლი? მოთმინება და მოთმინება, არასოდეს დაგეზაროს მისი მინდორში გაყვანა, ამით ძაღლიც გასწავლის როგორ უნდა ინადირო და შენც უკეთესად გაიცნობ ძაღლს

დამატებულია (11.06.2009, 22:01:16)
---------------------------------------------
ამ შემთხვევაში რა ვქნად აღარ ვიაროთ?

kashka, რაც შეეხება შენს შეკითხვას, უნივერსალური ბუნებაში არაფერი არ არსებობს, ე.ი ვერ მოხდება რომ ძაღლმა ერთიდაიგივე წარმატებით ინადიროს ფრინველზეც და ცხოველზე, ეს გამორიცხულია

რაც შეეხება კურცხარს, თუ შეხვდა კურდღელი წამოაგდებს ოღონდ არ დააბრუნებს, და არც ძებნით მოიკლავს თავს.
ეგრე შენც რომ შეგხვდეს ბუჩქში გატრუნული კურდღელი შენს ფეხის ხმაზე დაფრთხება და წამოვარდება, მაგრამ შეგიძლია დევნა? ვერ შეძლებ.

ამიტომ კურცხარი ანადირე ფრინველზე და ყოველი ნადირობის შემდეგ მადლობას ეტყვი შენს ოთხფეხა მეგობარს, კურდღელზე კი გონჩებით ინადირე