აპორტირება წარმოადგენს ერთ-ერთ ურთულეს ვარჯიშს გარეგანი სიმარტივისა და ილეთის სირთულის არარსებობის მიუხედავად.
სირთულეები: აღგზნებადობისა და შეჩერების მონაცვლეობა შედარებით მცირე დროში. რამდენიმე წუთის მანძილზე ძაღლი განიცდის საწინააღმდეგო მდგომარეობების მკვეთრ და არაერთჯერად ცვლილებას. არასაკმარისად გაწონასწორებული პროცესების მქონე ძაღლისათვის ეს ძალიან სერიოზული გამოცდა ხდება.
ლეკვისთვის ადრეულ ასაკში ამ ილეთის სათამაშო მეთოდის სახით გამოყენებით, ჩვენ ვაძლიერებთ აღგზნებადობის პროცესებს, შემდეგ გვიხდება მათი შეკავება, საყოველთაოდ კი ცნობილია, რომ გადაჩვევა ყოველთვის უფრო რთულია სწავლაზე და შედეგი, ასეთ შემთხვევაში, უარესი იქნება. ჩვენ ვაბრაზებთ ძაღლს საგნით, “ვაცოცხლებთ” მას. ვამარაგებთ მიმზიდველი სურნელებით, ანუ, საგანი გარდაიქმნება “ნადავლად”. სწორედ ამის გამო ირთვება დევნისა და დაჭერის უპირობო პროცესი, მაგრამ მას აქვს ასეთივე უპირობო გაგრძელება – ნადავლის მოკვლა და შეჭმა, სწორედ ამის გამო ხდება ძაღლის თამაში საგანთან, მასთან გაქცევის, დაწოლისა და ღრღნის და ა.შ. მისწრაფება. ცხადია, მონადირულ ძაღლებს ეს სტადიები მკვეთრად აქვთ გამოკვეთილი. მწევარი ნადავლს იჭერს და კლავს, მაგრამ არ აზიანებს, სეტერი ძებნის და მოაქვს, მაგრამ კლავს მონადირე; ლაიკა ზვერავს ან იწყებს ბრძოლას, მაგრამ არ მოაქვს ან მოაქვს მონადირის მიერ მოკლული ნადირი; მეძებარი მიყვება ნაკვალევს, მაგრამ არ ეხება მოკლულ ცხოველს და ა.შ. ამით ხდება ნადირის დაგლეჯვის და შეჭმის თავიდან აცილება.
გონივრულად მიგვაჩნია სპორტული ძაღლის მომზადებისას გამოვიყენოთ შემდეგი მეთოდი, რომელსაც საფუძვლად უდევს პოლიციელი ძაღლების წვრთნა გერმანიაში XIX-XX საუკუნეებში, რომელიც რობერტ გერსბახის მიერაა აღწერილი.
ლეკვის თამაში ჯოხით, სათამაშოებით, ბურთით და ა.შ აუცილებელია მისი განვითარებისათვის და მათი აკრძალვა სისულელეა. მაგრამ: თამაშისას არ შეიძლება სხვა ნებისმიერი სიტყვების გამოყენება, ნორმატიული ბრძანებების გარდა: “მოიტანე”, “მომაწოდე”, “დაანებე” და ა.შ. მაგრამ არა “აპორტი” და “მომეცი”, რადგანაც ძაღლი ძალზე მჭიდროდ უკავშირებს საკუთარ ქმედებებს ნივთებს; შემთხვევით არ უნდა მოხდეს ძაღლის შეცდომაში შეყვანა არასწორად წარმოთქმული ბრძანებით.
1 სტადია.
ა). ძაღლი საწყის მდგომარეობაშია: ზის ფეხთან. “აპორტის” ბრძანების მიცემისას, ძაღლს უხსნიან ხახას, რისთვისაც მარცხენა ხელით უჭერენ ზედა ტუჩს ეშვებთან, მარჯვენა ხელით კი უდებენ ნივთს, მარცხენა ხელით უჭირავთ ძაღლის ქვედა ყბა, რითაც არ აძლევენ ნივთის გადმოგდების საშუალებას. 2-3 წამის შეკავების შემდეგ აძლევენ ბრძანებას “მომეცი”, ძაღლი ხსნის კბილებს და ართმევენ ნივთს. გერსბახი გვირჩევს პირველი ნივთის სახით ძაღლს შევთავაზოთ მწვრთნელის ხელი ტყავის ხელთათამანში. ტყავი ძაღლში არ იწვევს უსიამოვნო შეგრძნებებს, ხოლო მწვრთნელი გრძნობს, თუ რამდენად მჭიდროდ უჭირავს ძაღლს იგი. ცხადია, სხვა ვარიანტებიც არის შესაძლებელი, მაგრამ პირველი ნივთი უნდა იყოს ძაღლისათვის სასიამოვნო და არ იწვევდეს მასში ღეჭვის და ყლაპვის სურვილს. აუცილებლად შეინარჩუნეთ პაუზა საგანთან შეხებასა და “მომეცი” ბრძანებას შორის.
ბ). ძაღლი ბრძანებაზე აღებს ხახას და იღებს სხვადასხვა ნივთს, უჭირავს ისინი და იძლევა მათ ბრძანებაზე. საჭიროა გააფრთხილოთ (ქვედა ყბაზე მსუბუქი მორტყმით) ნივთის დაღეჭვის ან თვითნებურად დაგდების მცდელობა.
გ). ხახაში ნივთის გაჩერება დაიყვანება 5 წუთამდე.
დ). ძაღლი ხახაში საგანთან ერთად ასრულებს ბრძანებას “გვერდით”, ადგილზე და მოძრაობისას მობრუნებას.
ე). ხდება ძაღლის დაძახება შეჩერების პოზიციიდან, იგი ასრულებს ბრძანებას “ჩემთან” ხახაში ნივთთან ერთად.
მე-2 სტადია.
ა). საგნის მიტანა ძაღლის დრუნჩთან ხდება ისე, რომ “აპორტი” ბრძანების შესრულებისათვის მას მოუწიოს კისრის გამოწევა და ნივთის აღება. ბრძანებას თან სდევს შეჩერება!
ბ). ნივთს დებენ ძაღლის წინ.
გ). ნივთს აგდებენ ძაღლის წინ.
დ). თანდათანობით იზრდება მანძილი და შეჩერება. ამასთან მუდმივად მეორდება გ), დ), ე) ვარჯიშები პირველი სტადიიდან. იცვლება ნივთები, მათი ფორმა, წონა, ფაქტურა.
მე-3 სტადია.
ა). ნივთს დებენ ისეთ ადგილას, სადაც ძაღლმა იგი სუნის მიხედვით უნდა მოძებნოს (ბალახი, თოვლი და ა.შ.).
ბ). ნივთის ძებნა საჭირო სუნით. თავიდან მწვრთნელის ნივთს წინასწარ დებენ (ძაღლმა არ უნდა ნახოს სად) და მცირე ხნის შემდეგ ძაღლი მიჰყავთ და უშვებენ ნივთის ადგილმდებარეობიდან დაახლოებით 2 მეტრის მოშორებით. შემდეგ მწვრთნელის ნივთს ასევე წინასწარ ათავსებენ ანალოგიურ ნივთებში. ამასთან შეიძლება საგნების ძებნა და თანმიმდევრული დაყნოსვა სხვადასხვა ნივთებში.როდესაც თანმიმდევრული დაყნოსვა დამუშავებულია ავტომატიზმამდე, შეიყვანება უცხო სუნი; სუნის დიფერენციაცია ხდება ერთადერთი გართულება ძაღლისათვის, და ძაღლს შეუძლია მასზე კონცენტრირება.
რამდენიც არ უნდა იკითხო და ისწავლო ყველა მონადი რე და ძაღლი ინდივიდუალურია და ყველა მონადირე თავისებურად გეშავს თავის ძაღლს ალბათ დამერწმუნებით, მე სანამ ძაღლი მოვიყვანე ბევრი რამ წავიკითხე და დაგეშვის დროს გავითვალისწინე მართალია მაგრამ ისე ვერ გაყვები ამ რჩევებს და ყველაფერს წიგნით ვერ ასწავლი შენებურად უფრო ეფექტურია ზოგჯერ ძაღლისთვის, მაგრამ თეორიაც გასათვალისწინებელია
emce, გეთანხმები ყველა ლეკვს ინდვიდვალური მიდგომა უნდა და რაც მთავარია ძაღლს (ლეკვს) მაგრად უნდა უყვარდეს პატრონი და ცოტათი ეშინოდეს კიდევაც, სხვა ნაირად რა რჩევაც არ გაითვალისწინოთ სასურველ შედეგს ვერ მიიღებთ, ლეკვი შვილივით უნდა გაზარდოთ.
სამი თვის ყეფია მყას და უკვე ვასწავლე საგნის მოტანა მაგრამ ვფიქრობ ჯერ პატარაა ასეთი წვრთნისთვის რადგან თამაში გონია და არა დავალება და ჯერ ჯერობით შევწყვიტე ვარჯიშები, მაგრამ საჭმელს სანამ არ ვეტყვი არ ეკარება თავიდანვე ვასწავლი წესრიგს
4 თვის არი და უკვე საგნები მოაქვს, იცის ადგომა დაჯდომა, ბრძანების შესრულება და ძაან გამორჩეული ყნოსვაც აქვს. თქვენ რას მეტყვით პოინტერზე? ადვილად სწავლობს ყველაფერს ხო?
ხოოოოოოო, პოინტერი მეც პირველად მყავს და მართლა ძელიან ჭკვიანი ლეკვი და ძაღლია, ოღონდ ერთი რამეც გასათვალისწინებელია (ჩემი გამოცდილებიდან), ძალიან დიდი ჟინი აქვს ნადირობის, და დიდი ენერგია აქვს, და თუ ლეკვია ახლავე უნდა ასწავლო რომ დამჯერე იყოს!!!! თორემ რაც უფრო გაიზრდება ....... მერე გაგიძნელდება. მეც მყავს ახლა უკვე ერთი წლის და 3 თვისაა და ძალიან ძლიერი, ენერგიული ძაღლია. ბევრი რამე ვასწავლე (უფრო სწორად თითქმის ყველაფრის სწავლაში გენი ეხმარება ) შარშან მაინცდამაინც მწყერის სეზონი არ იყო და კარგად ვერ ვანადირე, ბოლომდე ვერ გავტეხე. ისე ერთ რამესაც გირჩევ, არ ვიცი სხვა მონადირეებსაც დაეკითხე მაგრამ მემგონი აუცილებლად პოინტერი პირველად მარტო უნდა წაიყვანო მინდორში და ისე გატეხო ფრინველზე, ნაბული (სტოიკა) რომ ასწავლო თორემ თუ კარგად არ ისწავლა ამათ ძალიან ძლიერი ყნოსვა აქვთ და ახლოს ვერ გაიჩერებ მინდორში ნადირობის დროს და თუ ფრინველს სტოიკაზე არ გააჩერებს და სანამ შენ არ მიხვალ ახლოს არ გაგიჩერებს,დაიტანჯები. ისე გეტანხმები აქამდე პოინტერი არ მყოლია და მემგონი პოინტერი მართლა მაგარი ძაღლია. ისე ყველა ძაღლი მაგარია მთავარია კარგად დაგეშო და ....მართლა როგორც ზევით ერთი წერდა შვილივით უნდა გიყვარდეს ისე არაფერი არ გამოვა
საერტოდ რამდენად მარტალია მე არ ვიცი ეგა მაგრამ პოინტერმა არ უნდა მოიტანოსო,ანუ მისი საქმე ისა როო სწორად მიგიტიტოს ფრინველის ადგილი და ტავისი ნაბულიტ გაცჰვენოს.,,და პოინრეტტან ერტად სპანიელს ანადირებნ და მოვალეობა ქონდა მარტო მოკვლულის მოტანა
მასე კი იყო ოდესღაც მარა, ეხლა უნდა მოიტანოს კიდეც და მარცხენა მხარეს უნდა ამოუდგეს პატრონს და ხელშიც უნდა მიაწოდოს. არა ეხლა არ ეკადრებათ რაა, აბა რათ გინდათ, ძაღლი თუ არ მოგიტანას და 5 ღაღლით ხო არ ივლი სანადიროთ? ადრე კურცხაარს და დრაათხაარს ბევრი არ მოეთხოვებოდათ მარა აბა ეხლა გადახედეთ რას მოითხოვენ საველე გამოცდებზე. არისტოკრატი შენ პატრონი უნდა იყო თუ არა მაგის არისტოკრატობა საიდან მოიტანეთ, ძაღლმა უნდა იცოდეს თავისი ადგილი და არა ის რო თავზე უზით ბევრს, აქეთ ჯარს ხო არ ჩაუვლიაო ისე უკითხავთ ჩემი მეძებარი ხო არ გინახაVთოო?
ძაღლის დაგეშებაზე მართლა ცოდნა საჭირო ესე ხოარა რო მისით დაგეშდეს არაა. არის ძაღლები სისხლში აქვთ ნადირობა თითქმის ყველა მონადირე ძაღლს და გამიგია რო არ დაჭივრებია დაგეშება გავიყვანე მინდორში და მისით გაკეთა ის რაც უნდა გაეკეთებინაო.ლეკვობაში უნდა შეაჩვიო თუნდაც დაჯომას დაწოლას ,ესეც მნიშნოლოვანია ჩემი აზრით.მე მაგალითან ძაღლმა სტოიკა გააკეთოს და მიმანიშნოს რო ის წააწყდა ფრინველს და მომაკვლევინოს და მოვიტან აბა რას ვიზამ
davit006, ვეგარ გაიგო ამ ხალხმა ბატონყმობა თავადის შვილობა და არისტოკრატობა რომ გადავარდა მაგ ძაღლების არისტოკრატობის რა მოგახსენთოთ მაგრამ პეტრონები კი ყავდათ და მათ პატრონებს იმის საშვალებაც ჰქონდათ რომ ერთი ძაღლით ენადირათ და მეორესთვის მოტანა დაევალებინათ ანუ ბევრი ძაღლების შენეხვის თავი ჰქონდათ
პოინტერის ნადირობის სტილი ძალიან მომწონს და მაგის გამო პოინტერი მოვიყვანი ჯერ 2 თვისაა და დაჭრილი მწყერი რომ ვანახე მოუსვენარი გახდა ბალახში დაუმალე გამალებით ძებნა დაუწყო მე მგონი კარგი ძახლი გამოვა .
პოინტერი პირველად მარტო უნდა წაიყვანო მინდორში და ისე გატეხო ფრინველზე, ნაბული (სტოიკა) რომ ასწავლო
ერთადერთი საუკეთესო თვისება პოინტერისა ისაა, რომ სტოიკას კი არ სწავლობს გენში აქვს, მაგაზე არც დროის და არც ენერგიის დახარჯვა არ ღირს. მთავარია უყვარდე და იყოს შენი მეგობარი და არა მონა, მაშინ გამოავლენს ბოლომდე საუკეთესო თვისებებს
საერტოდ რამდენად მარტალია მე არ ვიცი ეგა მაგრამ პოინტერმა არ უნდა მოიტანოსო
ეგ მეც წამიკითხავს, რომ პოინტერს მოტანა არ ევალება, მაგრამ 2 პოინტერი მყავს და ორივეს მოაქვს. ძალიან უბრალოდ და თამაშ-თამაშით ისწავლეს, ისე რომ თვითონაც უხარიათ რო მოაქვთ და რა ვიცი არა მგონია რო ეგ ნაკლი იყოს.საუკეთესო მეგობრები არიან
დიდი პრობლემა მაქ,ჩემი ლავერაკი არაფრის გულისთვის პირში არ იჭერს ნანადირევს მკვდარი ეზიზღება და სისხლი მგონი არ ვიცი რა მოვუხერხო. ზედმეტი არაფერი არ ვარგა
დამატებულია (07.02.2011, 14:52:31) --------------------------------------------- ხო კიდევ ასველებს სახლში კველგან , რა მოვუხერხო მასცავლეტ ვინმემ გთხოვთ
მკავს 10 თვის დრატჰაარი ზაპხულშHი მცკერზე არანაირი პრობლემა არ ქონდა მოტანაზე ეხლაც არანაირი პრობლემა არ აქ ნივთის მოტანაზე მაგრამ 2ჯერ ერტხელ იხვზე და ერტხელ მტრედს დაუპირა შეჭმა რა მოვუხერხო როგორ გადავაჩვიო?ან რისი ბრალია რო გადაეჩვია?
kinigos, კურცხაარი ძალიან კარგი მონადირეა. რაც შეეხება ყველგან რო ასველებს ის მხოლოდ ლეკვია და შეკავება არ შეუძლია. მას ესაჭიროება ხშირი გასეირნება. დააკვირდი როგორც კი დააპირებს ჩასვრას მაშინვე გარეთ გაიყვანე. თუ ვერ მოასწრებ ცხვირით ტავისივე სისველეში ჩააყოფინე და გარეთ გაიყვანე. ერთ კვირაში გადაეჩვევა
garabagrata, ვერ მივხვდი რას ამბობ ტუ კვებას ისზახი კი ორივეტი ვკვებავ სულ ბულიონი ბარკლის და დვლის ნახარსჰი 10 ტვისაა მე 2ტვიდან მკავს და სულ ესე ვაცჰმევ.ამის ბრალია?
დამატებულია (07.02.2011, 19:45:51) --------------------------------------------- ქატმის ბარკალს ვურცჰევ და მარტო ხორცს ვადზლევ საცჰმელტან ერთად
ჩემ ლეკვს ერთი თვისა მოვიყვანე და არ დამიძალებია მოიტანეთქო .. ერთხელაც მოვედი სახლში ახალი მოყვანილი მყავდა და ჩემმა ძმამ ნახე რას შვებაო და მეც ვნახე რო ლეკვი ნაბულით მიეპარა მწყრის ბალიშს და კუდის ქიცინით მოარბენინა დაუზარებლად..(მოტანა კი მარა ნაბულს საერთოდ ვერ ვიფიქრებდი) იმის მერე სულ ასეა.. ოღონდ რო სწყინდება არასდროს ვაძალებ
დამატებულია (07.02.2011, 20:23:32) --------------------------------------------- GAGA_CHIKO, ერთხელ მოსცხე გავაზე წკეპლით რო დაღეჭავს (თუნდაც აპორტის საგანს) და არამგონია გაიმეოროს მეც მქონდა ეგეთი შემთხვევა სპანიელთან
uchaucha ძმა წინა პოსტში გიწერია ნაბული გააკეთა და მოიტანა კიდეცო.ვინმეს რო ეთქვა ვერ დავიჯერებდი,ლავერაკი მყავდა ორი თვის კურდღლის ფეხს სტოიკას უკეთებდა ერთ წუთამდე ხალხი რო ხედავდა გიჟდებოდა,მაგრამ საწყალს გაზრდა არ ეცალა ორთვენახევრის მოკვდა.
ბიჭებო, მე მყავს პოინტერი 7 წლისაა რასაც ქვია პროფესორი სრული ამ სიტყვის მნიშვნელობის, მაგრამ მე წავიკიტხე თავის დროზე ძაან ბევრი ლიტერატურა და ბევრის რჩევა გავითვალისწინე რომ პოინტერმა ნანადირევი არ უნდა მოგიტანოსო და ძაან დიდი შეცდომა დავუშვი იმიტო რო თავიდანვე დავუშალე მწყერის მოტანა და არ მოაქ. დანარჩენი მტრედი, იხვი, ქათამი ყველაფერი მოაქ, მწყერს დაადგწბა თავზე დაჭრილი თუა კლავს და იქვე დგას გვერდით და მელოდება არც დაღეჭავს და არც მომიტანს.ეხლა ლეკვს ვზრდი და აუცილებლად მოვატანინებ მწყერს.
მყავს ლავერაკი 8 თვის საგნების მოტანა ვასწავლე.ამ ბოლო ხანს გამიჭირდა დამორჩილება საგანს რომ აიღებს დიდი ხანი ეტამაშება მერე კი მოიტანს. ცოტა ხნის წინ დავუწყე დაჯექი ადექის სწავლება ძალიან გამიჭირდა წკეპლაც წამოვარტყი,ვფიქრობ ამიტომ ხომ არ გაუხეშდა? ეხლა ვფიკრობ მივატოვო ეს ზედმეტი სწავლებები მარტო მოტანაზე და მოდი ბრძანებაზე გავამახვილებ ყურადღებას, მეშინია მტლად არ გავაფუჭო ძაღლი. ძაღლი ხვადია ძლიერი და ძალიან უყვარს ტამაში. მომწერეთ რას ფიქრობთ ამასთან დაკავშირებით.
berdiaguguchia, თამაში ყველა ლეკვს უყვარს და სწორედ მაგ დროს უნდა ასწავლო ყველაფერი. წკეპლა და სწავლება ერთად არ გამოვა. უარეს შედეგს მიიღებ. ლეკვს უნდა უხაროდეს ბრძანებების შესრულება, კი არ უნდა ეშინოდეს. უფრო კონკრეტულად თუ არ დაწერ შენი სწავლების მეთოდს, ისე ზუსტად ვერავინ გირჩევს რამეს.
მე ზაგლი რომ მყავდა საუბარი არ ჰეეზლო ტორე ყველაფერს აკეტებდა ჰარჰან მომიკვდა ხნოვანი იყო ტავისი მოჯმული ქონდა გაზაფხულისტვის ვაპირებ ზაგლის ჰეზენას და დაგეჰვას .გაიტვალისწინეტ ზაგლის დაგეჰვა ზალიან ბევრი მუჰაობა სჯირდება და ნებისყოფა არ არსებობს რომ ზაგლი არ დაიგეჰოს მტავარია დაგეჰვა არ დაუგვიანო და სწორი მიდგომიტ უნდა იმუჰაო ზაგლტან. ზაგლის ცემა საერტოდ არ ჰეიზლება დაგეჰვის დროს ყველაფერი წყალჰი ჰაგეყრება.
ჩემ ძაღლს ტყის ქათმის ფრთას რომ დაუმალავდი უპრობლემოდ ეძბდა და ცოტა ხანი ტამაშის შემდეგ მოჰქონდა, ცოტა ადრე მწყერზეც ეგრე იყო. გუშინ იხვზე სანადიროდ მყავდა წაყვანილი, დამყავს ხოლმე ,რომ ირბინოს, თოფის ხმას შეეჩვიოს. იხვი ჩამოვაგდე ასაღებად წავედი მომყვა დაჭრილი იყო ვიფიქრე ეხლა დაინახავს აიღებს მეთქი, მაგრამ არა მივიდა დასუნა და მორჩა, მერე გადავუგდე არც მაში აიღო. დღეს ფრთა გადავუგდე აიღო მაგრამ თითქოს ეზიზღება თან ბოლომდე არ მომიტანა შუა გზაში უვარდებოდა და მერე არ იღებდა. როგორ ფიქრობთ მიეჩვევა?
berdiaguguchia ამუჰავე ისეტ ზაგლტან ერტად რომელმაც მოტანა იცის ოგონდ რამოდენიმე გასვლა აყურებინე იმაზე ტუ იმზაგლს როგორ მოაქვს ნანადირევი ასევე წყლიდანაც როგორ ამოაქვს და მერე იმ ზაგლტან ერტად წაიყვანე სანადიროდ ნახე და მერე რა ჰედეგს მოქცემს იქნებადა ამან გაჯრას ჰენს ზაგლტან ბევრ ზაგლზე უმოქმედია ასეტ მეტოდს ჰენც ცადე
ზაგლს რომ გეჰავტ მიკვირს ზოგი ჯოხის მოტანას ასწავლის ზოგიც რაგაც ნივტების მოტანას და მერე ამ ზაგლებს ჯოხიც მოაქვტ და ის რაგაც ნივტებიც და ფრინველს პირს არ ადებენ და არც მიკვირს ამ ზაგლების მე უფრო იმის მიკვირს ვინც ამბობს ფრინველი არ მოაქვსო.
ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებული მასალის გამოყენების ყველა უფლება ეკუთვნის საიტი "www.bazieri.ge"-ს ადმინისტრაციას. ამ მასალის (თუ მასალას სხვა რამ არ აქვს მითითებული) ნაწილობრივი ან სრული გამოყენება საიტი "ბაზიერი"-ს ადმინისტრაციასთან წერილობითი შეთანხმების გარეშე ან წყაროს: www.bazieri.ge-ს მითითების გარეშე დაუშვებელია !!!