სანადირო 7.62X39 ვაზნების შესახებ

ვაზნა არის ერთერთი უმთავრესი კომპონენტი იარაღში, უმეტეს შემთხვევაში ვაზნაზე აწყობენ იარაღს და არა პირიქით. საქართველოში ძალიან ცოტას აინტერესებს ვაზნები, მათი მნიშვნელობა და გამოყენების სპეციფიკა.   ეს მოკლე სტატია შეეხება ცნობილ  7,62X39 კალიბრის ვაზნას, რომლის სანადირო ვარიანტები შეიძლება შეგხვდეს ჩვენ.

ძირითადი მწარმოებლები ამ კალიბრის ვაზნებისა, რომელიც საქართველოში ხელმისაწვდომია, არიან : ჩეხეთი (sellier & bellot), ბულგარეთი, რუსეთი (შეზღუდული რაოდენობით არის ხელმისაწვდომი, და თითქმის აღარ იყიდება მაღაზიებში), აშშ (ძალიან შეზღუდული რაოდენობით, აღარ იყიდება მაღაზიებში).  ვიმეორებ საუბარია სანადირო ვაზნებზე და არა სამხედრო საბრძოლო დანიშნულების, რომელთა ნომენკლატურაც გაცილებით მრავალფეროვანია.

ჩეხური ფირმა Sellier & Bellot ის ორი სახის ვაზნა არის ხელმისაწვდომი ჩვენთან (სხვა სახეობას არც უშვებს ეს ფირმა): FMJ (მთლიანად გარსით დაფარული ტყვია) და SP (რბილთავიანი ტყვია). ვაზნის წონა : 17.2 გრ (FMJ, SP) დენთის წონა : 1.4 გრ (FMJ, SP) ტყვიის წონა : 8.0 გრ (123 გრანი,FMJ, SP) ტყვიის დიამეტრი : 7.90~7.91 მმ (FMJ, SP) გარსი : ბიმეტალი (ფოლადი პლაკირებული ტომპაკით) ჰილზას აქვს ჰერმეტიკის თხელი ფენა. ვაზნები საკმაოდ ხარისხიანი დამზადებულია, იყიდება 20 -იან შეკვრაში.

სურათებზე ნაჩვენები ვაზნები გამოშვებულია 2010 წელს. ერთადერთი მინუსი ისაა, რომ ტყვიის გარსი ბიმეტალის არის, რაც ცვეთის მეტ კოეფიციენტს განაპირობებს, თუმცა СКС-ისა და Сайга-ს ლულები სწორედ ბიმეტალის გარსიან ტყვიებზეა გათვლილი. (უფრო ‘’რბილ’’ გარსიან 7,62-ებს აშშ-ის მწარმოებლები უშვებენ. მაგ : Winchester, Cor-bon, Federal.) ამ 2 ვაზნის სიჩქარე, ენერგია და ბალისტიკური მაჩვენებლები შეგიძლიათ იხილოთ მწარმოებლის საიტზე. http://www.sellier-bellot.cz/rifle-ammunition-detail.php?ammunition=12&product=203 http://www.sellier-bellot.cz/rifle-ammunition-detail.php?ammunition=12&product=204

S&B – მწარმოებლის სახელი, 10 – გამოშვების წელი, 7.62х39 – კალიბრის აღნიშვნა.

ჰილზა, კაფსული, დენთი, ტყვიის ფიქსაციის მეთოდი ჰილზაში იდენტურია ორივე სახეობის შემთხვევაში.

ბულგარეთში, ქარხანა N10 ასევე ორი სახეობის ვაზნებს უშვებს HP (ჩახვრეტილთავიანი ტყვია) და SP (რბილთავიანი ტყვია). ვაზნის წონა : 18.4 გრ (HP) 18.2 გრ ( SP) დენთის წონა : 1.5 გრ (HP, SP) ტყვიის წონა : 9.7 გრ (150 გრანი)(HP, SP) ტყვიის დიამეტრი : 7.89~7.90 მმ (HP, SP) გარსი და ჰილზა: ბიმეტალი (ფოლადი პლაკირებული ტომპაკით). აქვთ  წითელი ლაკ-ჰერმეტიზატორი.

ეს ვაზნები ერთერთი ყველაზე მძიმეწონოსნები არიან ამ კალიბრში,რაც შესაბამისად მეტ კინეტიკურ ენერგიას ნიშნავს, 9.7 გრამი იგივეა რაც 7,62X54 ის ლპს ის წონა (9.6-9.8). სურათზე ნაჩვენები ვაზნები 2008 წლის პარტიიდანაა. ერთი შეხედვით, მათზე განსაკუთრებულად ხარისხიანის შთაბეჭდილება არ დაგრჩება, თან აქაც ბიმეტალის გარსიანი ტყვია არის გამოყენებული. თუმცა პირველ რიგში მათი უპირატესობა სწორედ ტყვიის წონაშია. ფაქტიურად ეს ერთადერთი მძიმე ვაზნაა ჩვენთან, რომელიც ხელმისაწვდომია ამ კალიბრში. მსხვილ ნადირზე სხვა 8 გრამიან ტყვიებთან შედარებით მეტი კინეტ. ენერგია და მეტი დაზიანება უნდა აჩვენოს (სამწუხაროდ ასეთი საკითხებზე მხოლოდ თეორიულად ვარაუდი შეგვიძლია , რადგანაც ე.წ. Range Report – ის გაკეთება და მით უმეტეს ცოცხალ ნადირზე გამოცდა სირთულესთანაა დაკავშირებული, როგორც კანონმდებლობის არასრულყოფილებასთან, ასევე მატერიალური რესურსების სიმცირესთან).

განსხვავებით SP ტყვიისა HP უკეთესადაა დამზადებული თუმცა HP – ის სრულყოფილი Boat Tail არ აქვს, ხოლო SP ჩვეულებრივი სწორი ძირითაა. ეს ვაზნები დაახლოებით 200 მეტრზე სასროლად არის გათვლილი (იგულისხმება მაქს. ეფექტურობა + ექსპანსია/სიჩქარის გათვალისწინებით)აქაც შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ HP უფრო მეტ სიზუსტეს აჩვენებს ვიდრე SP, გამომდინარე უშუალოდ ტყვიის ფორმიდან და დამზადების სიზუსტიდან. კიდევ ერთი დეტალი SP-სთან დაკავშირებით, ძალიან ადვილად ზიანდება ტყვიის ზედა გაშიშვლებული ცხვირი და ის არაა ისე ზუსტად დამზადებული როგორც Sellier & Bellot SP ან იმავე ტიპის ბარნაული. დაზიანების საკითხი აქტუალურია თუ იყენებთ ყოფილ სამხედრო იარაღს, რომელიც გათვლილი იყო მთლიანად გარსით დაფარულ ტყვიებზე.

ჰილზა, კაფსული, დენთი, ტყვიის ფიქსაციის მეთოდი ჰილზაში იდენტურია ორივე სახეობის შემთხვევაში.

08 – გამოშვების წელზე მიუთითებს. 10 – მწარმოებელი ქარხნის კოდია.

ავტორი: Pensia_27