მონადირეების საიტი

არჩვი

ნუსხაში შეტანის მიზეზები

შეინიშნება მნიშვნელოვანი კლება ბოლო წლებში.

გავრცელება

არჩვის ისტორიული არეალი მოიცავდა მთელ კავკასიონს, ლიხის, მესხეთის ქედებსა და აჭარის მთიანეთს. ამჟამად არჩვი შემორჩენილია ცალკეული პოპულაციების სახით კავკასიონზე, მესხეთის ქედზე შემორჩენილია ბორჯომის ნაკრძალში, აჭარის მთიანეთში. სამხრეთი პოპულაციები ( ბორჯომი, აჭარა ) ძალზედ მცირერიცხოვანია და ემუქრება გაქრობის საფრთხე. ლიხის ქედზე მთლიანად განადგურებულია. არჩვთან შეხვედრები აღნიშნულია ლაგოდეხის, ბორჯომის, ბაწარის ნაკრძალებში, თუშეთში.

ეკოლოგიური თავისებურებები

ბინადრობს ტყის სარტყლის ზედა ნაწილის, სუბალპური და ალპური სარტყლების კლდიან ადგილებში. რიცხოვნობა საქართველოში არ აღემატება 1800-2000 ინდივიდს.
არჩვი ზაფხულში ალპურ ზონაშია 1800 მ-ის სიმაღლეზე.ზამთარში კი 1100 მ-ის სიმაღლეზე ჩამოდის და თავს აფარებს ტყის ზონას. მოძრაობს საკმაოდ დიდ მანძილებზე (50 კმ.). გამაფრთხილებელი სიგნალია ცხვირით გაძლიერებული სუნთქვა (სტვენა) და ფეხის ბაკუნი მიწაზე.
შემოდგომაზე გამრავლების პერიოდის დროს ზრდასრული მამრები ბღავიან. ზრდასრული მამრებიცდილობენ მდედრებს ახალგაზრდა მამრები ჩამოაცილონ.
მდედრები და ახალგაზრდა მამრები ცხოვრობენ პატარა ჯოგებად 5-15 ინდივიდი. ხოლო ზრდასრული მამრები მარტოულ ცხოვრებას ეწევიან და მხოლოდ გამრავლების პერიოდში არიან მათთან ერთად. ამ პერიოდში მამრები ხდებიან ტერიტორიულები და ნიშნავენ ხეებს რქის ძირში არსებული ჯირკვლის სეკრეტით. მამრებს შორის ხშირია მძვინვარე ბრძოლები და ისმის რქების შეჯახებით გამოწვეული მკვეთრი ხმები.
ეს ცხოველი გამოსცემს თავისებურ სტვენისმაგვარ ბგერებს. ცნობილია რომ, არჩვი ცნობისმოყვარეა და საკმაოდ ახლოს მიდის ადამიანთან, აქედან გამომდინარე ბრაკონიერებისათვის ადვილად მოსაპოვებელი ობიექტია. ასევე ცნობილია რომ არჩვი ადვილად ავადდება ცხვრის დაავადებებით, როგორიცაა ციმბირის წყლული, ნეკრობაცილოზი, თურქული. ეს მიზეზები საგრძნობლად ამცირებს მის რიცხოვნობას.
არჩვი საშუალოდ 20 წლამდე ცხოვრობს.

ძირითადი საფრთხეები

მისი შემცირების ძირითადი მიზეზია:
1.არეალის გაწყვეტის შედეგად იზოლირებული პოპულაციების წარმოქმნა.
2. ბრაკონიერობა.